Van de voorpagina

In Memoriam: Karel Suyling

Afgelopen week overleed grafisch ontwerper Karel Suyling op 88-jarige leeftijd. Als geen ander heeft hij gedurende twee decennia zijn stempel gedrukt op het imago van Citroën in Nederland, van 1954 tot 1972, toen Citroën haar reclame-uitingen wereldwijd uniformiseerde. Ook wie nog nooit van Karel Suyling gehoord heeft, zal zijn werk in een oogopslag herkennen.

Karel Suyling werd in 1926 in Eindhoven geboren als zoon van een kunstenaar en kleinzoon van een architect. Van 1931 tot 1936 groeide hij op in Versailles; een periode die Suyling zelf later aanmerkte als bepalend in zijn voorliefde voor Frankrijk én voor Citroën. De keuze van zijn vader voor een Peugeot vond hij dan ook on-be-grij-pe-lijk als er toch ook een Traction kon worden aangeschaft.

De grafisch ontwerper Suyling begon zijn loopbaan als autodidact in 1945 in Amsterdam. In 1949 vestigde hij zich als freelance-ontwerper in de hoofdstad en had dus al op jonge leeftijd een zekere reputatie gevestigd, hoewel hij nog wel persoonlijk bij potentiële opdrachtgevers langs de deuren ging. Zijn vroege ontwerpen, onder andere voor oliën en sauzen voor Duyvis, kenmerken zich door strenge en sobere tweedimensionaliteit, waarin vooroorlogse vormgeving en de schaarste van de Tweede Wereldoorlog nog naklinkt. Ongetwijfeld werden hier de tienerjaren in de oorlog van de ontwerper weerspiegeld die hij deels als onderduiker heeft doorgebracht.

In 1953 maakte Suyling een reis langs grote Amerikaanse bedrijven, waar het grafisch- maar vooral industrieel ontwerpen, wat Suyling ook deed, al ver was geprofessionaliseerd. Hij moest er niets van hebben. De reis leerde hem naar eigen zeggen vooral hoe het niet moest. Wel legde hij al in de vroege jaren ’50 de vooroorlogse reclamestijl definitief af om ruimte te maken voor een veel frisser en optimistischer beeld. Dat werd bereikt door een andere keuze van letters en soms helderde kleuren. Het grenzeloos optimisme, de vrolijkheid en de vrijheid die we tegenwoordig met de Eend en de Ami associëren, komen bovenal uit de tekenpen van Karel Suyling van de jaren ‘60. Naast de Citroën-fabrieken natuurlijk. Het geloof in vooruitgang en innovatie wist de ontwerper Suyling als geen ander te koppelen aan de legendarische DS.

vervolg

Suylings afkeer van flauwekul bleef zijn handelsmerk, net als voor vak- en generatiegenoten als Wim Crouwel, en juist dat bracht hem bij Citroën. In 1954 was bij Citroën Nederland een nieuwe directeur aangesteld die ook niet van onzin en opsmuk hield. Toch liet deze Froissart zich overtuigen van het nut van informatieve, duidelijke en bovenal eerlijke reclameboodschappen. Het ging om de klare lijn en de heldere taal. De Eend en de DS – toch de belangrijkste onderwerpen in het oeuvre van Suyling – werden veelal recht van voren of van achteren getekend en dan ook nog eens in zwart-wit, zodat de lijnen extra duidelijk uitkomen. Bovendien gebruikte Suyling graag details om specifieke kenmerken van de auto te benadrukken. Veerbollen bijvoorbeeld. Of het kenmerkende eenspaaks stuurwiel. Of het optionele open dak van de Ami6 (fl. 300,-). Ook als de ontwerper foto’s gebruikte, zoals later als vaste reclamepartner van Citroën, werden deze met zeer hoog contrast afgedrukt, zodat het grijs zo goed als verdween. Het veel toegepast formaat van krantenadvertenties – ongeveer twee maal zo hoog als breed – was een slimme zet. Met dat formaat blijft er op de pagina weinig bruikbare ruimte over en valt de advertentie dus extra op. In zes achtereenvolgende jaren, van 1958 tot 1963, ontving Suyling op deze manier de Advertentie Jaarprijs van het Genootschap voor de Reclame.

Voor Karel Suyling was Citroën niet zomaar een opdrachtgever, maar een door wie hij van kinds af aan volledig gefascineerd was. Hij sprak vol bewondering over het ‘lef’ om eerst met de Traction te komen en ‘vervolgens met de Deux-Cheveaux en daarna de DS’. De laatste had hij naar verluidt graag zelf willen ontwerpen, ‘als ik het had gekund.’ Zijn fascinatie voor techniek kwam daarnaast tot uitdrukking in de ontwerpen voor medische meetapparatuur die hij voor Kipp & Zn. BV ontwierp. Ook verzamelde hij de ontwerpen op dit gebied van zijn vriend en collega Charles Jongejans.

Dat we nog steeds ‘Eend’ als Geuzennaam gebruiken, is overigens aan Karel Suyling persoonlijk te danken. Toen een autojournalist in 1955 het eenvoudige wagentje had vergeleken met het ‘Lelijke Eendje’ uit het sprookje van Hans Christian Andersen, was Suyling ervan overtuigd dat dit fantastische publiciteit kon betekenen. Hij sneed uit balsahout een eendje waarvan de kopers een replica kregen, samen met een versie van Andersens sprookje. Zonder Karel Suyling was de Eend gewoon 2CV gebleven.

Aan Suylings verbintenis met Citroën kwam in 1972 een einde omdat het merk de reclame wereldwijd wilde uniformeren. Suyling werkte voor de Nederlandse markt en zijn werkwijze mogen we gerust kwalificeren als ‘Dutch Design’ avant-la-lettre. Van 1968 tot zijn pensionering in 1986 gaf Suyling les in grafische vormgeving aan de Academie voor Beeldende kunsten in Arnhem. Met zijn voorliefde voor techniek én vormgeving was het tegenwoordige motto van Citroën Créative Technologie hem zonder twijfel uit het hart gegrepen. Wie weet had hij het zelf willen bedenken. Hij had het gekund.

Bij het schrijven van dit In Memoriam zijn de volgende bronnen geraadpleegd:
-  Esther Cleven, Karin van der Heiden, Archief Karel Suyling – Citroën, Eindhoven 2009
-  Archief Karel Suyling voor zover toegankelijk via http://www.nago.nl
-  https://rkd.nl/nl/home/artists/76134
Met dank aan Karin van der Heiden

tekst: Kunstenvliegwerk, afbeeldingen: Karel Suyling voor Citroën Nederland, http://www.nuancierds.fr

Mooie leeftijd voor een mooie en aardige man. Heb hem een paar keer mogen ontmoeten tijdens bijeenkomsten op het Stadionplein. De eerste keer in 1992 (12 november) bij de opening van zijn oeuvre tentoonstelling 100+1 in het oude Citroën gebouw. Het 2CV model staat nog steeds in mijn vitrine.

De tweede keer was bij het internationale Panhard treffen in Nederland toen we met onze Panhards het stadionplein aandeden. Een heel leuk gesprek gehad over het kleurenschema van de bedrijfs AZU van Citroën Nederland in de jaren 50. Ik wilde graag onze besteleend van 1960 in dezelfde kleuren spuiten als die eend toen.

Hij heeft daarna thuis zijn hele archief nageplozen om een kleurenafbeelding te vinden, maar helaas kon hij die toen niet vinden. Wel leuke contacten gehad toen over zijn opdrachten voor ons merk.

Rust in vrede.

Hallo allemaal,

In 1992 heb ik Karel Suyling leren kennen en voor een Citroënclubblad waar ik de redactie van deed, mochten we zijn advertenties 8 jaar lang gebruiken. Zoals hij was, is er geen ander geweest, enthousiast, vriendelijk en oprecht geïnteresseerd. In 1954 had hij de eerste 2cv in Haarlem en in 1990 kocht hij zijn laatste nieuwe die altijd in bezit is gebleven en waarnaast sinds 1992 een C15-camper op de oprit stond die vele reizen heeft gemaakt. Onder de huidige generatie Citroënfans zal hij voortleven, hopelijk ook onder de nieuwe….. Karel, rust zacht.

Graag zou ik mijn artikel uit CITTROExpert nr. 81 uit 2010 aan willen toevoegen; op http://www.jmwxantia.com/karel-suyling.html is het te lezen, de pagina’s kunnen ook opgeslagen worden om ze in groter formaat te kunnen lezen.

Groet,

JMWXantia

cduub, de “+1” die je noemt, was deze van de XM:

Prachtig boek, prachtige advertenties! 
Sterkte aan de nabestaanden.
Rust zacht…

Dankzij Karel ben ik met Citroen in aanraking gekomen.
Tijdens het schilderen van zijn huis werd mijn Golf totalloss gereden, op advies van Karel een ritje gemaakt met zijn BX en gelijk verkocht.
Sindsdien altijd Citroen gereden….

Karel rust zacht en sterkte aan de nabestaanden…

Karel Suyling 88 jaar een mooie leeftijd om afscheid te nemen.

Heb in de jaren dat ik bij Citroen werkte vaak met hem te maken gehad.

Hij reed immers enige tijd in een Panhard, het was een hele aardige man.

Zijn uitgave ““100 Citroen advertenties van Karel Suyling”” staat hier recht voor mijn neus.

Ook heb ik nog heel veel reclames uit het boek in A4 formaat.

Ooit kwam ik in het bezit van een hele rol ik denk wel 50 stuks Citroen reclames van zijn hand in het

formaat van 60 bij 100 cm.
         
Die hadden toen ruim 30 jaar zo verpakt gezeten met een touwtje er om.

Ik confronteerde hem daar in het verleden mee tijdens een Citromobile.

Hij was heel verbaast en had ze in deze afmeting nog ‘nooit’ gezien.

Vele, de meeste van deze platen heeft hij toen voorzien van zijn handtekening.

En hangen nu bij vele Citroen liefhebbers aan de muur en hebben iets heel bijzonders in handen.

Karel rust zacht… 

Bedankt voor je bijzondere tekeningen en sterkte voor de nabestaande.

Dit affiche schijnt het eerste werk van Karel Suyling voor Citroën Nederland te zijn geweest:

Ruim 30 jaar geleden heb ik als leerling op de Grafische school zijn werk leren kennen.
In die tijd was Ik al Citroën liefhebber.
Daarom extra leuk om in kleine groepjes te analyseren met welke technieken de Citroën advertenties gemaakt zijn.
Is het getekend? is het een foto? fotoshop bestond nog niet.
Leuk dus om als leerling te bedenken hoe de illustraties tot stand zijn gekomen.
In latere interviews heeft Karel het een en ander “onthuld”.
Afgelopen vrijdagavond ontmoete ik een jonge grafisch ontwerper in opleiding.
Aan hem heb ik enthousiast verteld over het mooie werk van Karel Suyling.
Helaas wist ik vrijdag nog niet dat Karel is overleden.

Karel; dank voor je mooi werk. Het is een inspiratie voor velen.

Suyling

Karel Suyling, een naam die zeker binnen de Nederlandse Citroën-wereld niet onbekend is. Van 1954 tot 1972 was de graficus Suyling (1926-2014) verantwoordelijk voor de baanbrekende reclameuitingen van Citroën in Nederland. Zijn strakke, zuivere vormgeving gaven de uitgaven van Citroën Nederland in die jaren een geheel eigen gezicht dat tot ver buiten onze landsgrenzen aansprak.

Al in 1987 is er een boek gewijd aan het werk van Karel Suyling, in 1992 gevolgd door een tentoonstelling en tenslotte een televisiefilm over zijn werk in 2011. Tijdens de zestiende Citroën World Meeting in Middachten zal al dit materiaal en nog veel meer voor het eerst samen worden getoond in een uniek pop-up museum. Opdat het prachtige werk van Karel Suyling nog minstens één keer het schitterende middelpunt van de Citroën-wereld zal zijn.

bron: icccr2016.nl

Daar zie zeker ik naar uit…

onlangs deze oorkonde gekocht kan iemand er meer over vertellen en om welke reklame het gaat

Volgens de tekst van de oorkonde gaat het om een campagne en niet om een enkele advertentie. Ik heb het boek “100 Citroën-advertenties van Karel Suyling” er even bijgepakt en 1963 was inderdaad een productief jaar. Veel 2CV, wat Ami en Panhard, maar natuurliijk ook DS.

Bij de 2CV-advertenties onder meer deze:

Bij de DS-advertenties onder meer deze:

rens bedankt maar weet u misschien ook of deze zeldzaam zijn,het is de orginele oorkonde dus geen kopie

Die oorkonde is zeker zeldzaam! Misschien is er slechts een van gemaakt, maar meer dan vier (Citroën Nederland, Suyling, Frenkel Frank, advertentiebureau Prad) zeker niet.