van de voorpagina

Hun tijd vooruit: de Citroëns uit Vorst

Bij Citrovisie verschijnt in mei een nieuw boek over in België geproduceerde Citroëns: Les filles de Forest door Vincent Beyaert. Uitgever Thijs van der Zanden legt hier uit wat de Citroëns uit Vorst onderscheidt van andere. Tevens vind je een link voor de intekening op de gelimiteerde collectors’ edition.

Je kunt het je tegenwoordig haast niet meer voorstellen: twee auto’s van hetzelfde merk en type, die toch compleet van elkaar verschillen omdat ze elk in een andere fabriek zijn geproduceerd. In de jaren ’50 en ’60 was het echter heel normaal dat de Citroëns voor bijvoorbeeld de Nederlandse en Belgische markt, die in de Belgische plaats Vorst werden gebouwd, flink afweken van auto’s die in Parijs van de band liepen.

Al snel na de oprichting van zijn automerk besefte André Citroën dat hij buiten Frankrijk moest kijken om te groeien. Daarom opende hij ook fabrieken in het buitenland. Vaak weken de auto’s uit die buitenlandse fabrieken af van de Franse modellen, omdat het vanwege douaneheffingen interessanter was om lokaal vervaardigde onderdelen te gebruiken dan te werken met geïmporteerde Franse producten. In de Citroën-fabriek in Vorst (Forest in het Frans), onder de rook van Brussel, was dat niet anders: de Citroëns die daar vanaf 1926 geproduceerd werden, waren qua aankleding en afwerking geheel Belgisch. Tussen 1934 en 1940 werd er zelfs Belgisch staal naar Frankrijk gestuurd waar het tot plaatwerk voor de Traction werd geperst, waarna deze onderdelen weer werden teruggehaald naar Vorst om daar in elkaar te worden gelast tot auto’s. Niet erg efficiënt, maar nog altijd goedkoper dan het importeren van in Frankrijk gebouwde modellen…

Na de oorlog, toen de fabrieksactiviteiten in Vorst weer langzaam op gang kwamen, veranderde er veel regelgeving rond import en belasting. Hierdoor waren voor Citroën de financiële voordelen van het produceren buiten Frankrijk verminderd. In Vorst werden daarom geen auto’s meer geproduceerd, maar enkel nog afgewerkt: er kwamen gemonteerde carrosseriën naar Vorst die daar alleen nog werden aangekleed. Toch bleven er grote verschillen bestaan tussen de auto’s uit Frankrijk en die uit Vorst, vooral omdat de Belgen tot ver in de jaren ‘60 een grote mate van zelfstandigheid kenden. Allerlei zaken kon men naar eigen inzicht en onafhankelijk van het hoofdkantoor in Parijs wijzigen. Zo zag Norbert Verschueren, de directeur van Citroën België, aanvankelijk weinig brood in de 2CV. Hij was bang dat het Spartaanse model het Belgische publiek niet zou kunnen verleiden en vond dat de aankleding en uitrusting verbeterd moesten worden. Daarom bouwde men in Vorst vanaf 1954 een luxe versie op basis van de 2cv A, de AL, die voorzien was van een stalen kofferklep, andere achterlichten, grotere bumpers, wieldoppen, diverse sierstrips en een heel scala aan mogelijke carrosseriekleuren. Wat een contrast vergeleken met de karige en uitsluitend grijze 2CV’s die op dat moment in Frankrijk geproduceerd werden! Door de jaren heen bereidde men de uitrusting van de luxe modellen verder uit met vakken in de voorportieren, een groter instrumentenpaneel en zelfs een heuse ruitensproeier… Toen Citroën in Frankrijk in 1957 met een stalen kofferklep kwam voor de 2CV, verloren de luxe modellen uit Vorst hun belangrijkste pluspunt ten opzichte van de standaard versies. Daarop bedacht men een nieuw onderscheidend element: een extra zijruit. Hiermee liep Vorst wederom jaren voor op de Franse modellen, die pas medio jaren ‘60 een derde zijraam zouden krijgen. Ook technische aanpassingen schuwden de Belgen niet: op de Autosalon van Brussel van januari 1965 presenteerde men de AZAM6, een model met de carrosserie van een 2CV maar de motor van een Ami 6. In Frankrijk werd al sinds 1963 een 2CV AZAM geproduceerd, die echter technisch gelijk was aan de reguliere 2CV. Met de AZAM6 ging men in Vorst dus duidelijk weer een stap verder dan de Fransen.

En wat te denken van de luxe aangeklede personenversies van de 2CV bestel die men in Vorst ontwikkelde, zoals de AZUL en AKL? De zijwanden van de laadruimte waren voorzien van grote ramen en achter de voorstoelen was een achterbank geplaatst, die toegankelijk was door de voorstoel naar voren te kantelen. De achterbank was eenvoudig uitneembaar, zodat de personenauto in een handomdraai getransformeerd kon worden in een bestelwagen. Daarmee was de AZUL Week-End eigenlijk een soort Berlingo Multispace, maar dan zijn tijd ruim 40 jaar vooruit…

Naast 2CV’s werden er in Vorst inmiddels ook HY’s geassembleerd, evenals DS’en en ID’s en Panhards. In 1961 werd ook de Ami 6 toegevoegd. De eerste Ami’s uit Vorst weken nauwelijks af van de in Frankrijk gebouwde modellen, maar in de loop der tijd werden de verschillen groter. Vaak ging het om verbeteringen ten opzichte van de Franse Ami’s, zoals een extra regengootje, spatlappen of een betere bescherming tegen roest, maar soms ook verfraaiingen. Zo werd het polyester dak van een Ami 6 uit Vorst altijd gespoten, vaak zelfs in een andere kleur dan de carrosserie.

Tot het einde van de jaren ’60 kreeg men in Vorst vanuit Parijs de vrije hand om de geproduceerde modellen naar eigen inzicht aan te passen en aan te kleden, maar vanaf 1970 werden die vrijheden ingeperkt. Men moest zich specialiseren in de 2CV, de kleine bestelwagens en de Méhari, waarbij het de bedoeling was dat de auto’s niet meer al te veel van de Franse auto’s afweken. Dat lukte echter prima: in 1972, het topjaar, liepen er in Vorst ruim 73.000 auto’s van de band! In 1977 installeerde men een nieuwe lijn voor de montage van de Citroën LN en een jaar later werden in Vorst de eerste Lohrs gemonteerd, lichte militaire voertuigen die gebruik maakten van Citroën-techniek. Tevens startte men eind 1978 met de montage van de Citroën Visa. Niets leek een zonnige toekomst nog in de weg te staan. Het tij keerde echter plotseling toen de tweede oliecrisis in 1979 een economische crisis veroorzaakte. De productie in Vorst viel terug tot amper 38.000 auto’s en daarmee was de fabriek niet langer rendabel. In december 1980 sloot Citroën de fabriekspoorten.

Nieuwsgierig geworden naar meer bijzonderheden van de Citroëns uit Vorst? Bij uitgeverij Citrovisie verschijnt binnenkort het boek Les filles de Forest van Vincent Beyaert, waarin de tweecilinder Citroëns uit deze fabriek uitgebreid worden belicht. Intekenen op de gelimiteerde collectors’ edition is nu mogelijk op citrovisie.nl. De normale editie kost €39,95 en de collectors’ edition €59,95 exclusief verzendkosten.

tekst: t_vanderzanden, foto’s: Citroën Communication, Uitgeverij Citrovisie

Hoe kan ik dit boek bestellen?

Lees de laatste alinea eens

Bestelling is gedaan, ben benieuwd

Reeds de collectors’ edition besteld

Nu op het bureau van de redactie, zeer binnenkort op de voorpagina!

Leuk en interessant boek; het ligt op het moment voor mij.

Ik heb hem ook binnen , vanavond onder het genot van een glaasje wijn eens een voorzichtige start maken.

Zojuist werd het eergisteren bestelde boek bezorgd! Erg mooi, veel bijzondere foto’s en prachtige collectors verpakking. Dank aan Vincent Beyaert!!

van de voorpagina

Gelezen: Les filles de Forest

Wanneer Uitgeverij Citrovisie een boek uitbrengt, zijn alle Citroën-liefhebbers vol aandacht. Inmiddels is een standaard voor nauwgezetheid, opmaak en afwerking bereikt die zijn weerga niet kent. Wat doen De meisjes uit Vorst met die standaard? Ze leggen de lat nog een heel stuk hoger en zorgen zo voor een boek dat je niet mag missen.

Het ligt voor me, het nieuwe boek van Citrovisie. Les filles de Forest, geschreven door Vincent Beyaert, is gedrukt op het papierformaat dat we van Citrovisie kennen en dat zo goed in de hand ligt. Met 360 pagina’s is “Les Filles de Forest” toch een kloek boek geworden. Die indruk wordt nog versterkt door de stevige cassette van de collector’s edition.

Naast het genummerde en gesigneerde boek, bevat de cassette een facsimile van de onderdelencatalogus voor de 2CV uit Vorst uit de late jaren ’50. Het grijze papier, de handgeschreven aanvullingen, enkele vette vingers: je waant je terug in de tijd.

Les filles de Forest heeft als ondertitel: De in België geproduceerde tweecilinder Citroëns. Het boek vertelt dus het verhaal van het begin van de productie van de 2CV in Vorst/Forest in 1952 tot de sluiting van de fabriek in 1980. De in Vorst geproduceerde vooroorlogse modellen, de DS en de HY vallen buiten het thema van dit boek, maar naast de 2CV komen wel de Besteleend, de Ami, de Dyane, de Méhari, de LN en de Visa aan bod. Zelfs enkele exoten vinden hun plaats in het boek. Wist je al dat de 2CV Radar in Vorst gebouwd werd en dat daar ook het militaire voertuig Lohr vandaan kwam?

De geschiedenis wordt per model verteld, waarbij eerst de basisversies met al hun modificaties in de loop der jaren aan bod komen en daarna de luxere versies, zodat herhaling van algemene specificaties achterwege kan blijven en alleen de wijzigingen in de luxe aankleding behandeld hoeven worden. Het detailniveau waarop de wijzigingen besproken worden, toont de ongelooflijke kennis van de auteur. Via het doorzoeken van archieven, via gesprekken met oud-medewerkers en via het vergelijken van vele in Vorst gebouwde Citroëns zijn zelfs de kleinste schroefjes en rubbertjes op de tijdbalk van de modelontwikkeling geplaatst.

Kennis van deze modelontwikkeling is eigenlijk voor iedere bezitter van een in Vorst gebouwde tweecilinder van belang. Aangezien Vorst bijna alle 2CV’s voor de Belgische en Nederlandse markt maakte, moet dus iedereen die met een origineel in België of Nederland geleverd exemplaar rijdt, dit boek kopen. Dit betekent niet dat de modelontwikkeling voor anderen saai zou zijn. Deze wordt met zoveel foto’s geïllustreerd, soms zowel met “ervoor” als “erna”, dat de modelontwikkeling echt tot leven komt.

Als de foto’s je nog niet overtuigd hebben van de levendigheid van Les filles de Forest, dan kun je het ook op YouTube doorbladeren. Is zelfs dat niet genoeg en wil je het papier voelen en de inkt ruiken, ga dan op zondag 26 april naar de Citroën Jumble bij les Lacs de l’Eau d’Heure of op zaterdag 2 of zondag 3 mei naar CitroMobile in Vijfhuizen. Op beide evenementen deelt Citrovisie de stand met CitroExpert. De modernere forumers hoeven een boek niet eerst te ruiken; zij klikken nu direct op citrovisie.nl, bestellen de normale uitgave voor €39,95 of de collector’s edition voor €59,95 en laten zich verrassen door de bijzonder snelle verzending.

tekst: RensKorevaar, foto’s: Citrovisie

Wat een fantastische uitgave!

En spot ik daar de Ami van medeforummer Toniclight?

Derk

Ja Derk ,

De grijze Ami 6 met 73-27-EP is inderdaad van Jeroen , Hij heeft op zijn site heel veel specifieke informatie over de belgische Ami ‘s staan. De inventarisatie daarvoor hebben hij en Hugo indertijd samen gedaan

Rene ter Veer

Da’s waar ook! Een website waar je heel makkelijk een onbedoeld grote hoeveelheid tijd kunt zoetbrengen!

Derk

De hoofdstukken over de 2CV, de Besteleend, de Dyane en de Méhari zijn geschreven door Vincent Beyaert. Het hoofdstuk over de Ami 6 door Hugo Veldkamp en de hoofdstukken over de LN, de Lohr en de Visa door Thijs van der Zanden.

De foto’s zijn gemaakt door Vincent Beyaert, Citroën Communication, Robert Devaux (huisfotograaf van Citroën Belux), Martijn van Well en vele anderen.

Ik heb em vandaag opgehaald in België.
En lekker in het zonnetje, gezeten in mijn Belgische AZU, het boek eens doorgebladerd, heerlijk!

Hier is een leuk portret van Vincent Beyaert, de auteur van Les filles de Forest: