Zijn tijd ver vooruit

door Theo Kuijpers
AMSTERDAM - Exact zeventig jaar geleden werd in Parijs de eerste Citroën Traction Avant verkocht nadat de auto in een relatief korte periode van 18 maanden was ontwikkeld. André Gustave Citroën wilde koste wat kost een nieuwe auto op de markt brengen die de wereld moest veroveren.

foto: waterman

De voorwaarden die de oprichter van het Franse automerk stelde waren: voorwielaandrijving, een motor met een vermogen van 32 pk, een verbruik van maximaal 1 op 14, vier zitplaatsen, niet zwaarder dan 800 kilogram, een zelfdragende carrosserie, een hydraulisch remsysteem en een prijs van hooguit 15.000 Franse francs. Voor die tijd flink wat eisen, die echter niet allemaal haalbaar waren en er bovendien voor zorgden dat de Franse autobouwer eind 1934 zelfs bankroet werd verklaard. Citroën werd dan ook in 1935 door het bandenconcern Michelin overgenomen. De Michelins bleven tot 1974 mede-eigenaars van het bedrijf. Peugeot nam de aandelen over en in 1976 werd de PSA-groep opgericht.

De grote man achter het ontwerp van de Traction Avant is André Lefebvre, die na een korte periode als autocoureur in 1933 bij Citroën in dienst trad. Overigens was hij niet alleen verantwoordelijk voor de revolutionaire Traction Avant, maar later ook voor de wereldberoemde modellen als de 2CV (de Lelijke Eend) en de DS (de Snoek).

Al na enkele maanden kon de ontwerper twee prototypes aan André Citroën tonen. Deze liet zijn vrouw beslissen welk model in productie moest worden genomen. Voordat de lopende band in beweging kon worden gezet, gingen de maatschetsen en een maquette van de A7 per boot naar de Verenigde Staten. Daar werden bij carrosseriewalserij Budd, een pionier op dat gebied, de nodige mallen voor de eerste Tractions besteld. Dat nam wat meer tijd in beslag dan gepland aangezien de Fransen waren vergeten dat de Amerikanen een ander meet-stelsel hanteerden. Uiteindelijk arriveerden de mallen eind 1933 in de nieuwe fabriek in de Parijse wijk Javel en dienden zich opnieuw problemen aan. Het geld was op, terwijl de automatische versnellingsbak voor de Traction Avant niet voor de auto geschikt bleek te zijn. Na de overname door het Michelinconcern kon het werk worden voortgezet en wisten de techneuten in twee weken tijd een handgeschakelde versnellingsbak te ontwikkelen.

foto: Ree

Op 24 maart 1934 was het dan zover en kon de nieuwe ‘7’ aan een groep dealers worden getoond. Nog geen vier weken laten mochten autojournalisten voor het eerst met de Traction Avant de weg op. Zij waren het er unaniem over eens dat het om een revolutionaire auto met een uitstekende wegligging ging. Het was voor het eerst dat een fabrikant een serieproductie auto op de weg bracht die over voorwielaandrijving beschikte. Ook het publiek smulde van de nieuwe Citroën en in de eerste week van mei meldde de eerste koper zich.

Het enthousiasme was echter van korte duur en al snel bleek de korte ontwikkelingstijd zich te wreken. Veel bestuurders kregen panne. Er gingen zelfs hardnekkige geruchten dat Louis Renault werknemers van de Citroën-fabriek had omgekocht om de auto’s te saboteren. Keiharde bewijzen hiervoor werden nooit gevonden. De Citroën-medewerkers werkten intussen hard door aan de verbeteringen van de ‘7’. De kwaliteit van de auto’s die in de periode 1935-1937 werden geproduceerd, schoot met sprongen omhoog en bereikte eindelijk het niveau zoals André Citroën dat in eerste instantie had willen hebben. Inmiddels waren, geheel in Citroën-traditie, vele varianten van de Traction Avant verschenen zoals de 7B, de 7c, de 7S en de nodige cabrio/coupé-versies. De introductie van de 11-typen in 1934 was een belangrijke stap in de geschiedenis van de Traction Avant. Het ging om een bredere (+12 cm) en langere (+20 cm) uitvoering van de 7S. Het gamma bestond uit maar liefst zeven modellen. De duurste was de coupé Limousine: 31.000 Franse francs. De 15 Six verscheen in 1938 en gold als plaatsvervanger van de 22, die echter nooit in productie is genomen. De Six beschikte over een zescilinder motor, goed voor een topsnelheid van 125 km per uur. De zes-in-lijn kreeg vanwege zijn krachtige en soepele prestaties de bijnaam ‘Reine de la route’. Het prijskaartje vermeldde 36.300 Franse francs.

foto: Penny Lane

Tijdens de oorlogsjaren werden nog wel Avants gebouwd, maar in ‘43 en ‘44 kwam de productie stil te liggen. In juni 1945 begon de fabriek weer auto’s te bouwen en na zo’n zeven jaar onderging de Traction de nodige aanpassingen. Zo kreeg de auto een bolle achterklep waardoor meer bagage kon worden meegenomen en werd de wagen rondom van clignoteurs voorzien. Een tweede achterlicht werd toen nog steeds niet overwogen.

De opvolger van de Traction Avant werd in op 5 oktober 1955 tijdens de Parijse autosalon onthuld. De DS 19 kwam in 1956 op de markt en werd meteen bestempeld als de meest sensationele auto die de wereld na de oorlog te zien had gekregen. De DS oogde voor die tijd zeer futuristisch en alleen al op de eerste dag van de tentoonstelling werden meer dan 12.000 bestellingen geplaatst. Dit succes betekende in principe het einde van de Traction Avant, waarvan het laatste exemplaar, een zwarte 11 Familiale, op 25 juli 1957 de fabriek in Parijs verliet. In totaal werden in ruim 20 jaar zo’n 750.000 Avants gebouwd en werden er meer dan 13.000 exemplaren naar Nederland geëxporteerd.

Naar schatting rijden hier nog een kleine 2000 stuks rond. Prijzen zijn afhankelijk van de staat waarin de Traction Avant zich bevindt en kunnen variëren van enkele duizenden euro’s tot een kleine €20.000.

bron: De Telegraaf

1934-1957 Citroën 7/11/15 “Traction Avant”, modelontwikkeling

De Traction Avant is van 1934 tot en met 1957 in vele carrosserievarianten geproduceerd.

7 (vanaf april 1934) en 11 Légère (vanaf november 1934):
- berline
- roadster/cabriolet
- faux-cabriolet/coupé

11 Normale (vanaf september 1934), 12cm breder en 20cm langer dan de koets van de 7:
- berline
- roadster/cabriolet
- faux-cabriolet/coupé
- Familiale, Limousine (als Familiale, zonder strapontins) en Coupé de Ville (met separatie)
- Commerciale (vanaf april 1938)

15 (vanaf februari 1939), met de cabine van de 11 Normale, maar een 15 cm langere motorruimte:
- berline
- roadster/cabriolet
- Familiale, Limousine

De koetsmaat van de 15 houdt het tot en met 1955 vol, die van de 11 Normale en die van de 11 Légère tot en met 1957. De 7CV-motorisering en de carrosserievormen cabriolet en coupé komen na de oorlog niet meer terug.

Zo groot de variatie in carrosserievormen is en zo snel de technische verbeteringen elkaar aanvankelijk opvolgden, zo bescheiden is de modelontwikkeling van de Traction geweest. Talrijke details, zoals velgen, claxons, verlichting en grille, zijn in de loop der jaren gemoderniseerd, maar het uiterlijk is nooit ingrijpend gewijzigd. Nadat de bumpers van de 15 al in oktober 1950 hun sierlijke rondingen ingeruild hadden voor krachtige rechte lijnen, doen die van de 11 dat in oktober 1952. Alle berlines krijgen dan tevens een grote kofferbakklep, die begin 1953 ook op de Familiale en de Limousine volgt.

Amsterdam, 1934: de 7 verhuld

Amsterdam, 1934: de 7 onthuld

1935: 11 cabriolet

1937: 11 faux-cabriolet

1951: 15 berline, nog met wieltje, al met rechte bumper

1954: 15 berline

1954: 11 Familiale

1954: 11 Commerciale

foto’s: Citroën Communication

1934-1957 Citroën 7/11/15 “Traction Avant”, afgeleiden

1936-1937 Delage DI-12 (FR), jeromecollignon.blog4ever.com

1936-1940 Citroën Traction Avant,  mod. Challenger Motor Car Co. (US), citroenvie.com

foto: CitroenAZU

1937 Citroën Traction Avant 11B cabriolet, mod. Henri-Labourdette (FR, 1), fr.wikipedia.org

1937 Citroën Traction Avant 11B « Novelly », mod. Marcel Garcia (FR, 1), citro-rouge-et-vert.com

foto’s: trac35 – P Meuriss

1937-1940 La Licorne Rivoli/Normandie (FR, 2.112), automobileancienne.com

1937-1950 Citroën Traction Avant berline découvrable, mod. Walter Baumann (CH),
tractionavant.ch

1937-195x Citroën Traction Avant 7/11/15, mod. Ricard (FR), citroen-forum.nl

foto : trac35 - P Meuris

1937-195x Citroën Traction Avant 11/15 berline découvrable, mod. Coenen (NL), shie.nl

foto: trac35 - P Meuris

1937-195x Citroën Traction Avant 7/11/15 berline découvrable, mod. A.E.A.T. (Anciens Etablissements Ansart et Teisseire, FR, 42), aventure-citroen-min

1938-1940 Rosengart LR539 SuperTraction (FR, 200), en.wikipedia.org

1938-1949 D.B DB1-DB9 en D.B GT Antem (FR, 8), citroen-forum.nl

1939 Lepelletier tank AEL 7CV (FR, 1), motorsportmagazine.com en forums.autosport.com

1939-1940 Georges Irat OLC roadster (FR, 100), histoirauto.eklablog.com

1939-1947 Citroën Traction Avant 11/15, mod. Robert Clabot (FR, 15), aventure-citroen-min

foto: Arnout Alderlieste

1944 Citroën Traction Avant 11B cabriolet, carr. Willy Bernath (CH, 1), citroen-forum.nl

foto: garagedupont.jimdo.com

1945-1950 Bouffort prototype JB 11CV (FR, 3), citroenvie.com

1946 Jean-Pierre Wimille prototype Wimille No. 1 (FR, 1), vea.qc.ca

1946 Citroën Traction Avant 11 cabriolet, mod. Joanny et Breal (FR)

1947-1950 Citroën Traction Avant 11/15, kit ATI Splendilux (FR, 50-60), aventure-citroen-min

foto: pantheonbasel.ch

1947-1956 Citroën Traction Avant 11/15 “MR”, mod. Marius Renard (FR), motorlegend.com

foto: Nico-59

1947-1956 Citroën Traction Avant 11/15 berline découvrable, mod. EDM (Ets. Denis Michel, FR)

foto: trac35 - P Meuris

194x-19xx Citroën Traction Avant 11/15 berline découvrable, mod. Théophile Phlups (BE, 6)

1948 Citroën Traction Avant 11 cabriolet, carr. ACB (Ateliers de Carrosserie Broua, FR, 1), de.wikipedia.org

1948 Citroën Traction Avant 11B cabriolet, mod. Renard et Bec (FR, 2), aventure-citroen-min

foto’s:  trac35 - P Meuris

1948 Citroën Traction Avant Light Fifteen coupé CDW, carr. Charles Deryck Waters (GB, 1), somersetlive.co.uk

1948 Lienhard und Ammon LIAM Torpedo (CH, 1), pantheonbasel.ch

foto: pantheonbasel.ch

1948-1953 Traction Avant 15 cabriolet, mod. Worblaufen (CH, 16), tractionavant.ch

foto’s: artcurial.com

1949 Citroën Traction Avant 11 berline, mod. André Morin (FR, 1), quatrecylindres.com

1949 Citroën Traction Avant 15 cabriolet, Ghia-Aigle (CH, 1), ghia-aigle.info

1949 Citroën Traction Avant 15 Limousine, mod. Antem (FR, 1)

1949 Citroën Traction Avant 15 cabriolet, mod. Robert Radar (BE), lesfillesdeforest.be

1949 Stanley Reed “Reed Special Citroën” (ZA, 1), autodiva.fr

1949-1953 Citroën Traction Avant 11 ”varevogn” (DK, 530), traction.dk

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15 berline découvrable, mod. Carrosserie Franco-Belge (BE, 5),  rvccb.be

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15, grille DG (Denichère Gilbert, FR)

foto: Huub Wessels

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15, grille ET (Emile Tonneline, FR)

foto: trac35 - P Meuris

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15, grille Foucher Créteau (FR)

foto: Ron Fidder

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15, grille Joseph (FR)

194x-195x Citroën Traction Avant 11/15, kit Marchand (FR)

1950 Citroën Traction Avant 11 BL, mod. André Ricou (FR, 1), tractionavant.ch

1950 Cees den Ouden “Cidoro” (NL, 1), autodiva.fr

1950 Citroën Traction Avant 11BL cabriolet, mod. Albert Vilette (FR, 1), traction-avant.com

1950-1952 Citroën Traction Avant 11/15 cabriolet, carr. TTT (BE, 2)

foto’s: trac35 – P Meuris

1950-1953 Citroën Traction Avant 11/15 cabriolet, mod. Langenthal (CH, 52), tractionavant.ch

foto: Huub Wessels

1951 Citroën Traction Avant 11/15 berline découvrable, mod. Veth (NL, 2), conam.info

1952 Citroën Traction Avant 15 coupé “le Squale“, carr. Figoni & Falaschi (FR, 1), en.wikipedia.org

1952 Citroën Traction Avant 15 coupé, carr. Beutler (CH, 1), tractionavant.ch

1952 Don Wright “Citroën Special” (AU, 1), aussiefrogs.com

1952 Traction Avant 15 berline, mod. Pichon-Parat (FR, 1), jpblogauto.com

foto: trac35 – P Meuris

1953-1956 MEP D7/Daphné/SL170 (FR, 7), citroen-forum.nl

foto: mep-daphne.fr

1955 Citroën Traction Avant 15 limousine, carr. Charbonneaux/Franay (FR, 1), citroen-forum.nl

1956 Citroën Traction Avant 15 cabriolet, carr. Chapron (FR, 1), citroen-forum.nl

1985-1992 Citroën Traction Avant 15 cabriolet, replica Marcel Bonhoure (FR, 8), artcurial.com

foto: artcurial.com

198x-200x Citroën Traction Avant 11/15 cabriolet/berline découvrable, replica Mersch (FR)

foto: trac35 – P Meuris

1934-1957 Citroën 7/11/15 “Traction Avant”, kleurenwaaier
structuur ontleend aan cats-citroën.net

Heb je correcties of aanvullingen op deze kleurenwaaier? Plaats die in het topic Citroën & Panhard Kleuren & Kleurcodes. Daar kun je ook terecht met algemene vragen en opmerkingen over lakkleuren.

beige, beige irisé, 1935-1938

foto: NN via lecitromarche.com

beige AC113 beige rosé, 1934-1935

foto: Citroën Communication

beige, beige maintenon/crème, 1934-1935

foto: lesrendezvousdelareine.com

blauw, bleu éméraude, 1936-1938

foto: Citroën Communication

blauw, bleu irisé, 1935-1938

foto: trac35 - P Meuris

blauw AC122 gris-bleu/bleu d’islande, 1934-1935, 09/1953-01/1954

foto: NN via lecitromarche.com

blauw AC651 bleu marine, 1934-1935

illustratie: Citroën Communication

blauw AC601 bleu nuit, 01/1954-07/1957

foto: NN via lecitromarche.com

blauw AC130 bleu RAF, 10/1953-04/1954

foto: Fred Jansz via citroexpert.nl

grijs, gris anthracite, 1946-1947

grijs AC131 gris bruyère, 01/1954-07/1957

foto: Watson via 2cvclubitalia.com

grijs, gris clair irisé, 1935-1947

foto: trac35 - P Meuris

grijs, gris foncé irisé, 1936-1947

foto: NN

grijs, gris fumée, 01/1954-1956

foto: NN

grijs AC126 gris perlé, 1934-1935, 09/1953-07/1957

foto: trac35 - P Meuris

groen AC500 vert armée, 1938-1947

foto: trac35 - P Meuris

groen, vert irisé, 1936-1938

foto: NN

groen, vert olive, 1936-1938

foto: NN

rood, rouge bordeaux, 1934-1935

foto: NN via recensement-tractionavant.com

rood, rouge excelsior, 1936-1938

foto: RensKorevaar

zwart AC200 noir, 1934-07/1957

foto: wallis