van de voorpagina

Les Jouets Citroën, jeu de cubes

Is het antieke speelgoed van Les Jouets Citroën zo vreselijk duur dat je voor de prijs ervan ook een echte auto zou kunnen aanschaffen? Niet altijd! Wie goed speurt, kan nog koopjes vinden. Johan Oldenhage vertelt ons het aankoopverhaal van een jeu de cubes, een blokkenpuzzel.

Op de welbekende veilingsites zoekend naar oud Citroën-speelgoed, ben ik al vaker houten doosjes met blokkenpuzzels tegengekomen. Voor de prijs van deze oude speeltjes koop je tegenwoordig een kleine Citroën met APK. Raar genoeg blijf je toch zoeken zonder zelf te weten waarom. Begin december kwam ik een nieuwe aanbieding tegen: een blokkendoos van ons merk. Alleen stond in deze advertentietitel niet het woord Citroën. Dat leek een vergissing die in mijn voordeel zou kunnen uitvallen: de advertentie had geen bezoekers, geen volgers en geen bieders. Heb ik geboden? Nee! Direct na het aflopen van de veiling heb ik een berichtje verstuurd met een lager bod dan de beginprijs. Al na enkele minuten krijg ik antwoord terug dat de koper op mijn bod ingaat. Na een dag krijg ik netjes de ‘track & trace’-code doorgestuurd en na drie dagen bezorgt een pakketdienst een grote doos met daarin de puzzel.

Wat heb ik nu precies gekocht? In de jaren twintig komt Citroën met eigen speelgoed op de markt. Zoonlief kan zo met dezelfde auto als die van papa spelen. De gedachte hierachter is dat zoonlief later natuurlijk ook een echte Citroën wil hebben. De blikken auto’s van Les Jouets Citroën zijn negentig jaar na dato razend populair bij verzamelaars. Citroën komt echter niet alleen met blikken auto’s in diverse schalen, maar ook met een soort Meccano-doos van een chassis, een heuse autoped en met puzzels. Voor de kleinste Citrofielen is er dus deze blokkenpuzzel.

De blokkenpuzzel zit in een keurig houten doosje van 19 cm lang, 15 cm breed en 5 cm hoog. Het is gemaakt van beuken en met een tandverbinding in elkaar gezet. Het beslag bestaat uit twee kleine scharniertjes aan de achterkant en twee haakjes aan de voorkant om de boel dicht te houden. In het doosje zitten de puzzelblokken: twaalf stuks. In het deksel van het doosje zitten twee elastieken met daarachter de zes voorbeeldplaten. Met de twaalf blokken kunnen zes verschillende plaatjes worden nagemaakt. Op die plaatjes staan natuurlijk hoogtepunten van Citroën uit die dagen. Zo hebben we een voorstelling van een gezin dat uit een geopend raam naar de verlichte Eiffeltoren kijkt, uiteraard met de reclame van Citroën. Een tweede plaatje stelt een picknickend gezin bij een gele C4 voor: moeder, hond en vier kinderen in het gras, vader toekijkend en pratend met de chauffeur. Een derde plaatje laat een gezin zien dat met een Citroën-halfrupsvoertuig het strand oprijdt. Een vierde plaatje toont kinderen die met blikken speelgoedauto’s spelen. Op de grond ligt nog een deksel met opdruk Les Jouets Citroën. De vijfde afbeelding laat twee Citroën-modellen zien, waaronder een C4 faux cabriolet. De heer op dit plaatje praat met boer met koe. Het zesde plaatje laat meer mensen zien dan auto’s. Op de voorgrond een zevental donkere mannen en vrouwen die verrukt zijn over de komst van de Citroën met rupsbanden: een afbeelding van de tocht door Afrika.

De zes tekeningen zijn alle gesigneerd met Hemjie. Uiteraard heb ik Google geraadpleegd om meer te weten te komen over deze illustrator. Daarbij ben ik alleen modetekeningen tegengekomen die alle in dezelfde stijl zijn opgemaakt als de zes puzzelplaatjes. De afbeelding op de voorkant van het doosje is door een andere illustrator gemaakt: Eric de Coulon.

Mijn puzzeldoos was na negentig jaar toch wel redelijk gebruikt. Het deksel miste een zijkant en binnen was er ook een stukje hout weg. Nu hebben we in de Citroën-wereld gelukkig de citrofiele meubelmaker en -restaurator Tibor van Lange. Nog voor ik de puzzel kocht, had ik aan Tibor gevraagd of hij het doosje zou kunnen repareren. “Geen probleem” was zijn antwoord en dat blijkt ook wanneer ik het doosje van Tibor terugkrijg: het is niet meer te zien dat er eerder stukjes ontbraken.

Al met al is dit een mooie aanvulling op de collectie. Wilt u komen puzzelen? Weet u meer? Heeft u zelf iets van Les Jouets Citroën? Reageer!

tekst: oldenhage; foto’s: oldenhage, Tibor van Lange

Wat een leuk verhaal.

Leuk !  Inderdaad zijn er op MP e.a. leuke spullen te vinden via een zoek-omweggetje . .

Grandioos mooi juweeltje vooral met alle prenten er nog bij

Ik heb er 2 verschillende uitgaves van 1 net als deze en 1 met een gekleurde prent buiten op het deksel.

Ik heb ze in een kleine 40 jaar Citroën items verzamelen naast de miniaturencollectie maar zelden voor bedragen te koop gezien die ik me kon veroorloven.

Volgens mij heb ik zelfs geen volledige set prenten bij mijn exemplaar.

Rene ter Veer

Kleine aanvulling, er zijn voor zover ik nu weet een drietal varianten. Het verschil zit ‘m in het aantal blokjes. 4x3, 4x5 of 5x7

Prachtige Puzzel. Mooi verhaal en ook heel mooi gerestaureerd.
Maar!! Er ligt één blokje verkeerd bij de puzzel van het gezin dat naar de Eiffeltoren kijkt.

Met groet Super IDee

Haha inderdaad. Dat was de prijsvraag. Scherp…

Prachtig !!

@ Johan en anderen er is nog 1 ander verschil :

De afbeelding van de witte KEGRESSE in Afrika is niet aanwezig in mijn 2e exemplaar met een afbeelding op het deksel, de overige 5 platen zijn wel identiek.

Het aantal blokjes is bij mijn 2 dozen identiek

Sla je slag.

Er is er nu één te koop;

http://www.ebay.nl/itm/JOUET-ANCIEN-CITROEN-JEU-DE-CUBES-CROISIERE-NOIRE-TOUR-EIFFEL-BON-ETAT-VERS-1930-/191784914069

van de voorpagina

Les Jouets Citroën, Petite Rosalie

In een eerder verhaal deed Johan Oldenhage verslag van de aanschaf van een leuk stukje speelgoed: de blokkenpuzzel van Citroën. Er zijn meer Jouets Citroën en gelukkig heeft Johan er meer op de kop getikt. Nu vertelt hij on over de vondst van een Petite Rosalie.

De in de jaren ‘30 geïntroduceerde speelgoedlijn van André Citroën bevatte naast miniaturen van de luxe auto’s ook miniaturen van een spraakmakende raceauto, de Petite Rosalie. Spraakmakend, want olieleverancier Yacco verbrak met de Petite Rosalie in 1933 meer dan 130 wereldrecords. Daarop is Yacco nog steeds trots. Tot op de huidige dag adverteert men met l‘huile des records du monde. Die records werden verbroken met een eigengebouwde auto met standaard Citroën-techniek. De monteurs gaven haar de naam Petite Rosalie.

De speelgoedlijn kan dus niet achterblijven: men brengt in meerdere schalen en kleuren een Petite Rosalie uit. Die in schaal 1:43 zijn gegoten modellen, waarschijnlijk van Zamac. Ze zijn voorzien van twee starre asjes met massieve wieltjes van metaal. De grotere modellen in schaal 1:10 zijn gemaakt van staal. Die zijn dan ruim 30 cm lang en uiteraard voorzien van achterwielaandrijving. Op de achteras is een frictiemotor gemonteerd, waarvan de veer kan worden opgewonden met een sleutel. Op de carrosserie is het hoofd van de coureur gemonteerd, dat je kan draaien. De vooras kan in drie standen gefixeerd worden: rechtuit, naar links of naar rechts. Het model is verder voorzien van vier stalen velgen met rubberen banden. Origineel is dit grote model geleverd in een doos van strokarton met opdruk.

Het exemplaar dat ik op internet in het oog krijg, mist een aantal onderdelen: de vooras, de grille, de vier wielen en de sleutel om de frictiemotor op te winden. Uiteraard is er ook geen doos bij dit model. Toch weerhoudt de incompleetheid mij niet en zet ik mijn maximumbod in op 70 euro. Ik had natuurlijk al uitgezocht of de ontbrekende onderdelen nog te verkrijgen zijn. Op dezelfde veilingsite koop ik vier complete wielen en een grille. Weliswaar gaat het hier om reproductie, maar daar neem ik genoegen mee. De vooras, een simpel metalen asje van rond 3 mm, vind ik echter niet zo snel. Dus vraag ik Branko “Citrohenno” om dat te maken. U kent hem wel van al die opengewerkte motoren. Een dag later heb ik dat al in huis. Met een snijmoer tap ik M2,5-draad en monteer ik de wielen.

Eerst dacht ik er nog over om de auto te stralen, te gronden en opnieuw te spuiten. Ik laat het zo, lekker bespeeld. De twee ontbrekende delen, de verpakking en de sleutel wil ik nog graag hebben. Een reproductie van de verpakking doet op internet echter al ruim 150 euro en een originele doos is in december 2016 voor 345 euro naar een nieuwe eigenaar gegaan. Dat heb ik dus even uit m’n hoofd gezet. Over de sleutel twijfel ik nog: of zelf reproduceren of gewoon aanklikken op internet.

tekst en foto’s: oldenhage

Prachtige Vondst Johan. 

Prachtig Johan! Stiekem ben ik jaloers…

Niet stralen hoor. Lekker zo laten!

Klein prentje van Andre bij de petite Rosalie, vraag me meteen af waarom Andre nooit in miniatuur is uitgebracht

Tijdens het zoeken naar wat foto’s kwam ik nog een paar foto’s tegen van La Petite Rosalie. Zowel van een speelgoed auto als 1 op ware grootte. Ik heb deze foto’s in 2011 gemaakt in het Manoir de l’automobile in Loheac.

[

van de voorpagina

Alains nieuwe brandweerwagen

Op Citroën-Forum.nl houden we van Citroëns, van oude Citroëns en het meest nog van oude Citroëns met een bijzonder verhaal. Onlangs is een C4 brandweerwagen uit 1928 naar Nederland gehaald met een volledig gedocumenteerde en bloedstollend spannende geschiedenis!

Het is april 1928 als Alain du Bois een uitnodiging van Citroën krijgt voor een rondtrekkende bedrijfswagenshow. Alain, brandweercommandant van een middelgrote stad in Zuid-Frankrijk, is ook verantwoordelijk voor het materiaal. Een week later bezoekt hij samen met Pascal de karavaan van Citroën op de Grote Markt. Er staan allerlei lichte en zwaardere bedrijfswagens tentoongesteld en de beide mannen laten zich voorlichten door de fabrieksmedewerkers. Die tonen diverse voorbeelden en Alain is verrukt: ze kunnen best een zwaardere wagen gebruiken. Een wagen met een waterreservoir zou helemaal mooi zijn. Dat verlengde chassis met een reservoir, ladders, slanghaspels ziet Alain helemaal zitten: een echte brandweerwagen voor de stad!

Alain en Pascal doen hun huiswerk en hebben al snel hun wensen op papier. Ze sturen een brief naar de fabriek in Parijs en krijgen na een week al antwoord terug: niet direct de offerte die ze wensen, maar een uitnodiging. Hen wordt een rondleiding aangeboden door de uiterst moderne fabriek. Daar zullen ze ook kennismaken met de brandweercarrosserie uit Parijs. Voor de avond wordt hen een diner aangeboden met de grote baas, André Citroën. Alain en Pascal zijn verbluft; dit kunnen ze niet weigeren. Snel sturen ze een brief terug dat ze op het aanbod ingaan.

Drie weken later vertrekken beide mannen vroeg richting Parijs. Aangekomen bij de fabriek aan de Seine, worden ze hartelijk ontvangen. Na een wandeltocht over het immense fabrieksterrein en door de fabriek met reusachtige machines komen de mannen op het kantoor. De fabrieksmedewerker heeft een tweetal ingenieurs van Camiva uitgenodigd. Die weten alles van de specifieke brandweeropbouw en hebben al een schets gemaakt. Alains mond zakt open: dit is precies wat ze nodig hebben. Er zijn zitplaatsen voor zes man, ruimte voor ladders, een vaste en een mobiele slanghaspel, plus nog eens een reservoir voor bijna 1.000 liter water. De wagen zelf is een uiterst moderne Citroën C4 met een verlengd chassis, vier versnellingen en een bijzonder sterke motor. Hier kunnen ze alle branden mee te lijf. De beide mannen zijn om: de keuze is gemaakt! Dat de burgemeester nog zijn toestemming moet geven, vergeten ze even.

Even na 17 uur schuiven de mannen aan voor het diner met de grote baas zelf. Het duurt even, maar dan komt er toch een kleine maar uiterst vriendelijke man binnen, André zelf! In het fabrieksrestaurant laten de mannen het zich prima smaken, maar ze maken het niet te laat. Een paar uur later vertrekken ze opgewekt naar huis, met tekeningen en een offerte!

Twee dagen later heeft Alain een afspraak met de burgemeester, die hij wil overtuigen van het nut van deze veel grotere en luxere brandweerwagen. Als hij de tekening op de tafel uitrolt en de geschreven offerte doorneemt, kijken de beide mannen elkaar aan. “Alain, heb jij ook naar Renault en Peugeot gekeken?” Alain schrikt even, denkt: “Nee”, maar zegt: “Ja.” “En?” “Nee meneer, deze C4 heeft echt de modernste motor en geen drie maar vier versnellingen.” “Oké, Alain, schrijf de directie van Citroën dat we de wagen willen bestellen!” Huiswerk kan je wel aan Alain overlaten: de commandant haalt de uitgeschreven opdracht al uit de zak van zijn colbert. “Als u hier tekent, meneer, dan verstuur ik de brief morgen.” De brief met opdracht gaat naar Citroën en zij antwoorden een week later al dat de auto over zo’n zes maanden geleverd zal worden. Als service zal een delegatie van de fabriek de auto brengen!

Eind december is het dan zover: de wagen, een open C4, komt aan in de stad. Het is gelukkig een zachte winter, maar toch zijn beide chauffeurs goed ingepakt. Ze hebben zeker drie uur in de open lucht gezeten, zonder bescherming tegen wind en kou. Alain en zijn manschappen krijgen uitleg van de wagen en rijden trots een klein rondje door de stad. De nieuwe brandweerwagen is echt een pronkstuk en de mannen zijn terecht trots.

De C4 brandweerwagen doet meer dan twintig jaar dienst. Alle branden, groot en klein, worden met succes geblust. Met de slangen van samen wel 60 meter wordt zelfs een klein brandje in de toren van de kathedraal geblust. Waar ze vroeger lijdzaam moesten toezien, kunnen ze nu gericht toeslaan. Ook de ladders die samen tot 15 meter reiken, zijn een enorme winst voor de brandweer. Toch komt er na 23 jaar een nieuwe brandweerwagen. Door de hogere bebouwing en de uitbreiding van de stad voldoet de C4 niet meer aan alle eisen. De Citroën gaat net als Alain met pensioen, maar blijft wel in de kazerne. Alleen met echt grote branden, of als er meerdere brandjes zijn, komt hij er nog uit. Iedere keer als hij gestart wordt, doet hij het!

Het zal begin jaren ‘60 zijn, Alain is overleden. Ook zijn manschappen van toen zijn er niet meer. De C4 wordt helemaal niet meer gebruikt en staat werkeloos in de hoek. Oude slangen worden over de wagen heen gegooid. De ladders, tja, die zijn handig voor het lappen van de ramen van de kazerne, maar verder is hij uitgewerkt. Desondanks starten de mannen hem om de paar maanden nog even, maar echt rijden is er al jaren niet meer van gekomen. Op een dag wil hij ook niet meer starten: de tank is leeg.

Een nieuwe, nog jeugdige commandant heeft nu de leiding over de kazerne. Ook hij mag nieuw materiaal bestellen. Hij heeft niets met de ooit zo moderne Citroën en overlegt met de burgemeester over het “schroot” in de hoek. Samen besluiten ze dat de wagen maar weg moet. De opbrengst van het oude ijzer is voor het jaarlijkse personeelsfeestje. Het zal niet meer worden dan een handvol Franse franken, net genoeg om een paar flessen wijn van te kopen.

De plaatselijke schroothandelaar ziet wel wat in het oude ijzer. Al in de kazerne heeft hij in de gaten dat de voor het oog zo slechte wagen toch perfect onderhouden is. Hij houdt zich van den domme en sleept de wagen samen met z’n zoon de stad uit. Als hij de tankdop opendraait, geeft deze een grote zucht. Na jaren komt er weer wat brandstof in. Na even doorstarten slaat de motor aan, rookt wat, maar na enkele minuten zoemt ze weer als vanouds. De schroothandelaar weet het niet: zal hij het koperen reservoir demonteren, de wagen in stukken afvoeren? Of? Hij parkeert de nu lopende wagen achter zijn huis: nee, nog niet slopen. Samen met zijn zoon dekt hij de wagen af met platen hout. Zijn plan is anders. Even doorsparen, dan zal hij de brandweeropbouw verwijderen en op het chassis een laadbak monteren. Het verlengde en verzwaarde chassis is daar uitermate geschikt voor, zo leest hij in de uitgebreide, maar wel wat vergeelde documentatie. Hiermee kan hij in de ruime omgeving meer schroot ophalen en dus meer verdienen. Maar eerst sparen!

Het loopt anders: de schroothandelaar spaart en spaart, maar het blijft behelpen met kleine beetjes. Naast de brandweer wordt een oude tractor geparkeerd. Een jaar later komt er een wrak van een andere auto bij. De oude brandweerwagen raakt geheel ingebouwd.

Het is uiteindelijk de kleinzoon van de schroothandelaar die het perceel van opa koopt om daar een nieuw huis op te zetten. Hij is de drukte van de grote stad zat en zoekt rust. Jarenlang leefde zijn oma nog in dit huisje, maar als ook zij op zeer hoge leeftijd overlijdt, ziet hij zijn kans schoon om voor een prikkie buiten de stad te gaan wonen. Kleinzoon wil het oude huis platgooien, maar treft in de schuren om het huis oude auto’s, een tractor en een brandweerwagen aan. Tjonge jonge, opa kon ook alles gebruiken, zeg!

Kleinzoon weet ook niet zo goed wat hij met de spullen moet en plaatst een advertentie in de krant om zo alles te verkopen: “Al levert het maar de kosten voor het opruimen op.” Een week later wordt de kleinzoon gebeld, de telefoon gaat anders dan anders over. Hij verstaat de beller wel, maar lastig. Deze wil de C4 brandweerwagen zien en kopen. Het bod? Ruim genoeg voor het opruimen van alles. Weer een week later staan er een paar mannen uit Nederland bij de kleinzoon voor de deur. Als de brandweer deels uitgebouwd is, proberen ze haar te starten. Moeizaam komt ze na vele pogingen aan de gang. Als de Nederlanders iets doen met de bougies, gaat het veel beter, stopt ook het roken en kan de auto zelfs iets naar voren en naar achteren gereden worden.

Er wordt wat over en weer gepraat over de prijs: de Nederlanders willen toch iets van de prijs af hebben omdat de rechter koplamp ontbreekt en een chassisbalk krom is door een zware dakbalk die er ooit op is gevallen. Uiteindelijk komen kleinzoon en de Nederlanders tot overeenstemming. Met z’n allen zijn ze zeker een halve dag bezig om de wagen vrij te maken, maar het lukt. Vlak voor het donker wordt, vertrekt de wagen voorgoed uit Frankrijk. Kleinzoon is opgelucht en blij!

Na een rit van ruim twee dagen komt de oude brandweer aan in Nederland. De nieuwe eigenaar parkeert hem in zijn schuur. Na een lange zoektocht vindt hij twee koplampen. Van schoonmaken, herstellen en koplampen monteren komt niet veel. De man is druk met werk, kinderen en sport. Het is uiteindelijk zijn echtgenote die erop aandringt de wagen weer te verkopen. De opbrengst is goed voor de studie van de kinderen. De man plaatst een advertentie op een internetmarktplaats en na een dag heeft hij al een digitale brief in huis van een verzamelaar uit Nieuw-Vennep. Hij gaat met het bod akkoord en zo verhuist de brandweerwagen wederom. Eenmaal in Nieuw-Vennep, wordt de wagen eerst gewassen. De bijgeleverde koplampen worden gemonteerd, ontbrekende slangen worden erbij gezocht en de kromme chassisbalk gericht. De C4 staat er weer bij zoals toen hij vertrok uit de kazerne.

En de ontbrekende ladders? Die worden nog iedere maand gebruikt voor het lappen van de ramen van de kazerne. Heb jij de C4 pompiers gespot of het ramenlappen in dat mooie Zuid-Franse stadje gadegeslagen? Laat dat hier weten!

tekst: oldenhage, foto’s Nederland: oldenhage, foto’s Frankrijk: NN