Van de voorpagina

Nieuwe techneuten voor oude techniek?

Er zijn een aantal namen legendarisch in de Citroën-wereld vanwege de onuitputtelijke vindingrijkheid waarmee ze klassiekers zoals de ID/DS, GS/A, A-types enzovoorts aan de praat wisten te houden. Zelfs in barre tijden waarin goede of nieuwe onderdelen schaars waren, kreeg je ze niet klein. Maar nu monteurs normaal gesproken meteen de diagnosekast naar een auto rollen wordt het steeds aparter om ze er een gereedschapskar naast te zien zetten…

Mensen zoals Kees de Waard Wagner, die zich van twee tot twaalf cilinders opwerkte en daartussenin ongeveer alles onder handen heeft gehad waar de gelegenheid ook maar zijdelings toe neigde. Mensen zoals Wim van der Laan, die praktisch de SM reverse-engineerde om ze gaande te kunnen houden, zulke mensen worden schaars. Is dat een probleem? Ja en nee. Natuurlijk is er voor het dagelijks onderhoud aan dagelijkse auto’s tegenwoordig een heel andere aanpak nodig dan 50 jaar geleden, toen een DS alleen voor een dorpsgarage zonder Citroën-concessie bijzonder was. Dat hebben we sinds de late jaren ‘80 ook wel aan zien komen. Het leuke is dat we met de intrede van de elektronische injectie allemaal onze handige buurmannen hoorden beweren ‘dat je er dan dus helemaal niks meer zelf aan kon doen’. Tegenwoordig heeft een beetje beun gewoon een Lexia om die inmiddels ook alweer ouwe meuk uit te lezen.

foto: éditechnic

Zodoende is een Saxootje van 20 jaar oud door Beuntje gewoon prima in de vaart te houden. Uiteindelijk blijkt dat ook meest nog ouderwetsche mechaniek te zijn. Maar wat nou als we teruggaan naar de Bosch D-Jetronic die op de DS I.E. modellen werd geïnstalleerd? Dan moet je ineens gewoon met een tabel meetgegevens allerhande discrete componenten langs lopen… Ja, OK, maar dat werkt in ieder geval nog in principe zoals we dat nu gewend zijn. Stel nou dat je een BMW 2002 Tii hebt met een mechanische Kugelfischer injectie… Dat wordt al een ander verhaal. Offeh, een carburateur. Hoe krijg je dáár nou een redelijk fatsoenlijk samengesteld mengsel mee in de cilinders gehannest? En dan hebben we het over het ontsteken daarvan nog niet eens gehad. Contactpunten stellen is inmiddels iets waar het DS Technisch Team een instructiefilm van een half uur aan kan spenderen. Terwijl ome Harry dat vroeger in een vloek en een zucht (of met vloeken en zuchten, indien Marchal Cassette-contactpunten) onder een ouwe eik naast de oprit even deed. Hoeveel pas afgestudeerde monteurs kunnen nog iets zelf doen aan die ouwe meuk?

foto: Ree

Gelukkig worden er véél meer kilometers in redelijk tot zeer moderne auto’s gereden en is het verkeerstechnisch allemaal wel te doen. Maar als nu een pas afgeleverde monteur even niet weet hoe je een Traction na 30 jaar stilstand tot leven wekt, wie gaat het straks dan wél doen? Dit is één van de problemen waar een groep als het DS Technisch Team op inspeelt. Zie het als erfgoedbeheer. Als straks niemand meer weet hoe je een gesneden voeg zet in een monumentaal pand, houd je zo’n pand niet monumentaal. Als iemand uitlegt hoe het moet en je kunt het daarna zelf, is de kans dat zo’n pand te zijner tijd netjes van een nieuwe gesneden voeg wordt voorzien veel groter. Ook dit forum is wat dat betreft een bron van kennis. Je moet berichten van meer dan 26.000 gebruikers misschien wel eens een beetje schiften op zin en onzin, maar de kennis zit hier wel en die kennis wordt hier graag en gratis gedeeld.

foto: waterman

Gelukkig zijn er nog van die ouwe rotten die stagiairs uitleggen wat die ouwe hokken laat tikken. Waarom je geen injectie nodig hebt als je de benzine met een veredelde verfspuit bruikbaar de cilinders binnen kunt krijgen. Waarom je geen computer nodig hebt om de vonk op de juiste tijd bij de juiste cilinder te krijgen. Waarom je geen motormanagement nodig hebt als je zélf het motormanagement kunt zijn. Gelukkig kom je her en der ook nog monteurs-in-opleiding tegen die dat ook willen weten. Gelukkig zijn er ook welwillende amateurs die het in de vingers willen krijgen. Maar we moeten afwachten of vraag en aanbod wel op elkaar afgestemd blijven.

foto: Rijtuigenmuseum Valkenswaard

Voordat je je favoriete specialist in een discussie vraagt ‘of de stagiair dat zeker gedaan heeft’ moet je je eens afvragen of het niet de moeite waard is dat een stagiair, een kersverse monteur of wie dan ook die kennis ook ergens opdoet die nodig is om je auto foutloos te laten blijven lopen. Mensen zoals Wim en Kees krijgen we niet vanzelf terug. Mensen zoals Wim en Kees creëren kon wel eens bittere noodzaak worden. Een kwestie van goed erfgoedbeheer, een kwestie van blijvende veiligheid en een kwestie van blijvend plezier in je mooie DS, GS, A-type, SM of Traction. Of BMW.

Tekst & foto: Penny Lane

mooi geschreven stuk en met je eens dat deze kennis niet verloren mag gaan.

Het is zeker een mooi geschreven stuk. Maar ik denk dat het met die oude kennis wel zal meevallen, het is niet zo moeilijk te doorgronden.

Wat ik wel heel interessant vind aan de moderne techniek is de prestaties van die motoren. Zo zag ik op een forum een post van een jongen die heeft proefgereden met een Suzuki GSX-R1000 motorfiets. Een viercilinder motortje van een liter die zonder turbo iets meer dan 200 pk op de been helpt.

Dat is ongeveer net zoveel vermogen als mijn automotor van 4.2 liter welke ontworpen werd in WW2.

En dan zou je denken dat zo’n motorfiets een erg nerveus ding is die je per se op toeren moet houden omdat hij te bokkig is, maar het tegendeel is waar, je kunt er prima heel rustig mee touren en dat vind ik een enorme prestatie van de ontwerpers.

En het eind, is dat wel of niet in zicht? Gaan we straks allemaal elektrisch?

Han S schreef:

.. Maar ik denk dat het met die oude kennis wel zal meevallen, het is niet zo moeilijk te doorgronden…

Ik denk dat het niet meevalt. Ik zie een heleboel monteurs die geen idee hebben van carburateurs of conventionele ontstekingen. Kennis over hydraulique gaat helaas bij veel citroëndealers ook verloren: jonge monteurs kennen de C5, maar alles wat HP en LHM is is onbekend.

Han, ik zie auto’s op de kar gaan tijdens rally’s omdat garages niet in staat waren een klassieke ontsteking en carburateur af te stellen met alle gevolgen van dien..En dan komen wij er bij met onze ANWB-auto en hebben we of geen onderdelen, of de klant heeft geen onderdelen, of de hele zaak is in de soep gelopen door onvakkundig gebeun.

Daarnaast is het ook een probleem dat er voor garages geen vestigingseisen meer bestaan. Iedere Hans Worst die privé een beetje hobbymatig aan auto’s heeft heeft lopen beunen en “toe is aan de volgende logische stap” kan en mag zonder enige echte autotechnische opleiding een garagebedrijf beginnen en zich “specialist” noemen met alle gevolgen van dien.

Dat is te triest voor woorden Yuri. Ik bedoel dat als je je er even in verdiept, dan heb je heel snel door hoe een carb werkt en de ontsteking met contactpunten heeft ook weinig geheimen.

Bovendien is het allemaal in no time duidelijk beschreven te vinden op het www.

Dus als je een jong monteurtje bent en het heeft je interesse, heb je het snel door en dat geldt ook voor de hydraulique, als is de latere techniek wel wat ingewikkelder dan die van de DS.

Je gaat me niet vertellen dat een monteur die een onderdeeltje schoonspuit met de bekerspuit, niet gaat begrijpen dat de carburateur ongeveer werkt als die spuit.

Tsja, ik zie het een beetje als een plaggenhut versus moderne systeembouw. We hebben nu betere spullen dus zal menigeen minder interesse hebben in die ‘ouwe rommel’ Ik zelf als 30’er met affiniteit met digitale techniek vind bijvoorbeeld carburateurs ondingen. Dat een carburateur af en toe opnieuw moet worden afgesteld is voor mij al reden om het niet meer te willen gebruiken nu we gewoon veel betere electronische sytemen hebben. Ik zou mijn tijd liever besteden aan het ombouwen van een eend naar electronische injectie en ontsteking dan die tijd besteden aan het ontdekken van de werking van een carburateur.

Het heeft je interesse niet, net zoals voetbal mij helemaal niets doet en Tom Dumoulin zit me ook helemaal gebakken.

Maar in principe is de automotor weinig veranderd, alleen is de brandstofvoorziening wel heel erg geëvolueerd met als voornaamste doel een schonere en zuinigere motor.

En als je je verdiept in hoe dat werkt blijkt het ook minder ingewikkeld als je had gedacht en kun je veel problemen, als die er al zijn, een plek geven.

Zo hebben we een beginnende beun op een motorforum, die problemen heeft en van alles is gaan vernieuwen zonder resultaat tot dusver en dat komt vermoedelijk alleen omdat hij (nog) niet weet hoe die dingen werken.
Bougies, kabels, bobines, alles heeft hij al vervangen, maar het zit waarschijnlijk in de carburatie.

Grappig, maar wel zonde van de muntjes, kun je ook goede wijn voor kopen.

Ik denk wel dat het gebrek aan interesse een van de voornaamste oorzaken is voor deze ‘problemen’. Of dat erg is, is subjectief. Je kunt die interesse iemand bovendien net zo min opdringen als een interesse voor gotische bouwkunst of hoofse romans. Er zal altijd een klein groepje liefhebbers blijven dat de tijd wil investeren om zich er in te verdiepen, maar de meeste mensen zal het echt worst wezen.

Wat inderdaad wel zorgelijk is is dat een groot deel van de ‘specialisten’ helemaal geen technische opleiding heeft gevolgd en dat is wel echt een bedreiging voor de kwaliteit van het werk en behoud van het erfgoed. Tuurlijk, je kunt op basis van veel ervaring best leuk knutselen en daar ook zeker wel geld mee verdienen, maar fundamentele technische kennis en een relevante opleiding is onmisbaar om dat waar je aan werkt echt te kunnen doorgronden en echt hoogwaardig werk te kunnen leveren.

Dat ben ik helemaal met je eens. Maar er zit nog een kant aan: er zijn relatief veel bedrijven die weten dat de klant er geen bal verstand van heeft en rekeningen presenteren waar ik persoonlijk steil van achterover sla.

Bougies van €39.50 per stuk bijvoorbeeld en voor €40 aan remvloeistof in een motorfiets, waar geen kwart liter in kan.

Handig als je er zelf wat verstand van hebt.

Han, die rekening, dat is één. Het geknoei, het prutswerk al dan niet in combinatie met de rekening, dat is wat Lucas en ik bedoelen.

het Nederlandse systeem van “vrije vestiging” werkt knoeiwerk in de hand en komt de verkeersveiligheid niet ten goede om nog maar te zwijgen van de kwaliteit van het mobiel erfgoed.

Erg mooi stuk!

Ik denk iets dat we zeker niet moeten onderschatten.
Ja met interesse is er veel te leren. Maar soms is het gewoon beter om te luisteren naar de mensen met ervaring die net even meer weten te vertellen dan je zelf kan ontdekken. En dat luisteren is ook een vak dat niet iedereen kan.

Tegenwoordig hoor je ook veel mensen zeggen dat de toekomst van het klassieker rijden zit in het ombouwen naar elektrisch. Dat zijn mooie projecten op zich.
Maar wel weer ten nadelen van wat hierboven beschreven is.
Persoonlijk vind ik het gewoon mooi dat elke oude auto, hoe goed ook gerestaureerd net even zijn eigen dingetjes heeft. De eigenaar weet precies hoe die het ding moet starten, zelfs daar kan soms de meest ervaren monteur niet tegenop.

De grote vraag is natuurlijk hoe je de interesse bij de jongere generatie kan opwekken (zoals al gezegd opdwingen gaat niet werken).
Een vergelijkbaar vraagstuk hoor je vaak bij de clubs die ook hun leden zien vergrijzen.
De jonge generatie heeft andere prio’s, kan een auto of zelf een rijbewijs niet veroorloven. En vele zijn te verwent om ook maar te denken aan vieze handen. Er wordt immers al vanaf jongs af aan geleerd dat je manager moet worden om succesvol te zijn.
Maar ach, er zit vast nog wel een deel tussen dat toch zijn weg op 1 of andere manier weer weet te vinden naar deze hobby.

waterman schreef:

het Nederlandse systeem van “vrije vestiging” werkt knoeiwerk in de hand en komt de verkeersveiligheid niet ten goede om nog maar te zwijgen van de kwaliteit van het mobiel erfgoed.

Tel daarbij het feit op dat tegenwoordig een steeds groter deel van de oude auto’s geen APK plicht meer hebben…

Arjan Verkade schreef:

Er wordt immers al vanaf jongs af aan geleerd dat je manager moet worden om succesvol te zijn.

Dit is absoluut, en ook al heel lang, een ding. ‘We’ zijn heel druk aan het vergeten dat je op managementniveau wel van alles kunt bedenken en vreselijk succesvol kunt doen, maar dat je hoe dan ook domweg mensen nodig hebt die het dan ook voor je kunnen maken. Ik vind dat er veel te weinig wordt stilgestaan bij wat iemand waard is die ook echt iets kan maken. Nog even daargelaten dat een monteur op een bepaalde manier wel jouw leven in handen heeft, en dus net zo goed ook met behoorlijke verantwoordelijkheden werkt.

Derk

Penny Lane schreef:

..Nog even daargelaten dat een monteur op een bepaalde manier wel jouw leven in handen heeft, en dus net zo goed ook met behoorlijke verantwoordelijkheden werkt.

Derk

En dus goed en gedegen dient te zijn opgeleid en te zijn gediplomeerd. En daar gaat het al fout want helaas, steeds minder jonge mensen kiezen voor een carrière in de techniek. Hard werken, vaak onder hoge werkdruk, tegen een vaak bescheiden salaris. Ik snap het wel…

Dát snap ik ook wel, maar wat ik níet snap is dat het in de maatschappij niet zo hard wil doordringen dat je die mensen Heel Hard Nodig hebt. Alsof het allemaal maar vanzelf spreekt dat er iemand is die je auto kan fixen, of je riool kan ontstoppen, of dat gesneden voegje in je grachtenpand kan zetten. Dat is het dus niet: die mensen hebben net zo goed ook stevig moeten investeren om dat goed te kunnen. Er zou best wat meer waardering voor techneuten in het algemeen mogen zijn. Maar ik moet oppassen dat ‘t niet te politiek wordt…

Derk

Penny Lane schreef:

Arjan Verkade schreef:

Er wordt immers al vanaf jongs af aan geleerd dat je manager moet worden om succesvol te zijn.

Dit is absoluut, en ook al heel lang, een ding. ‘We’ zijn heel druk aan het vergeten dat je op managementniveau wel van alles kunt bedenken en vreselijk succesvol kunt doen, maar dat je hoe dan ook domweg mensen nodig hebt die het dan ook voor je kunnen maken. Ik vind dat er veel te weinig wordt stilgestaan bij wat iemand waard is die ook echt iets kan maken. Nog even daargelaten dat een monteur op een bepaalde manier wel jouw leven in handen heeft, en dus net zo goed ook met behoorlijke verantwoordelijkheden werkt.

Derk

Even los van autotechniek…

Ik denk dat een goede manager kan inzien en kan toegeven dat hij blij is met technische mensen om zich heen. Er zullen zelfs takken zijn waar die technische mensen meer verdienen en de manager ook vind dat terecht is.

Maar goed in de lokale garage is dit wat minder van toepassing.