Een deels omgekeerde, vleesloze barbecue. Kouder dan dit wordt het ook na een kwartier niet (foto rechts), dus het nieuwe ventiel lijkt het goed te doen. Warmer wordt het ook niet, met de auto in de schaduw en bij een buitentemperatuur van 17 graden. Het metertje wijkt trouwens zo’n anderhalve graad naar boven af van mijn Honeywell cv-thermostaat, maar voor 3,50 euro (Blokker) kun je niet álles hebben. Of de noodvoorzieningen nog goed werken (sensoren die de compressor bij een te hoge of te lage druk of bij een te lage temperatuur uitschakelen) weet ik nu natuurlijk niet. Voorlopig einde verhaal!

Edit: Ik bedenk me nu dat ik vergeten ben te kijken wat er gebeurt als ik de aircoschuif maar een klein stukje open zet.

En? Nog steeds krijsen?

Nee, dat probleem is al lang opgelost, zie bericht 43 op pagina 3: door er de oorspronkelijk bedoelde looprol (door mij geleidewieltje genoemd) tussen te zetten slipt de riem niet meer.

“Kouder dan dit wordt het niet”, schreef ik hierboven, maar alweer vergis ik me:

- portieren dicht, recirculatie van de interieurlucht: -1 graad (zie foto);
- portieren dicht, aanvoer van buitenlucht: +3 graden;
- portieren open, aanvoer van buitenlucht: +6 graden.

Vooral het eerste lijkt me niet goed. Als je de motorkap opendoet, zie je dat de uitgaande leiding bij het schutbord wit begint uit te slaan, wat betekent dat de verdamper aan het bevriezen is. Het lampje, aangesloten op de plus van de compressor, blijft branden, dus de koeling gaat door. Dat betekent dat het óf nog niet koud genoeg is voor de sensor om in te grijpen, óf dat de sensor kapot is. Een goed werkend expansieventiel zou het echter niet zo ver moeten laten komen, zoals afgelopen zaterdag het geval leek te zijn (niet kouder dan +9 graden, zie bericht nr. 61). Volgens de garage kan het zijn dat mijn “nieuwe” ventiel al jaren op de plank heeft gelegen en daardoor niet goed meer werkt. Voorlopig ga ik eerst maar eens kijken of ik nog een nieuwe sensor kan krijgen, en zo ja, of dat verschil maakt. Zucht…

(Als iemand met meer kennis van zaken meent dat ik helemaal verkeerd redeneer, hoor ik dat graag.)

Bij het rijden gisteren (buitentemperatuur 15 graden) al snel een uitstroomtemperatuur van -3. Dat kan niet goed zijn! Daarom vandaag op zoek gegaan naar de sensor, die tussen de lamellen van de verdamper geschoven zit. Je kunt hem zien als de uitstroomroosters eraf zijn, maar helaas staat hij net niet op de foto (want óf geen beeld, óf de flits niet op de juiste plaats). Aan de passagierskant gaat de draad naar de witte stekker, waarop ook het kastje zit dat Citroën.service omschrijft als de thermostaat (rode pijl). Aan de draad en zijn route te zien gaat het inderdaad om inbouw achteraf.

Doormeten (op de stekker) van de sensor levert geen verbinding op; daarom een nieuwe besteld bij KFZ Teile Profis, met alle kosten erop en eraan bijna 69 euro. Het zou natuurlijk kunnen dat ook de thermostaat niet goed meer is, maar ik zou niet weten hoe ik dat kastje moet doormeten, dus ik probeer het eerst met alleen een nieuwe sensor. Wordt vervolgd.

Het aan- en uitschakelen van de airco om bevriezen te voorkomen wordt inderdaad geregeld door een sensor; of eigenlijk gewoon een thermocontact dat beneden een bepaalde temperatuur het contact verbreekt. Het expansieventiel regelt niets. Dat is vrij logisch, want dat ventiel “weet” niet of de buitenlucht 35 of 2 graden is.

Goed, dat snap ik, maar er zijn twee of drie dingen die ik nog steeds niet begrijp:

- Wat is de relatie tussen de sensor en het zwarte kastje (de thermostaat)?
- De sensor is waarschijnlijk, zoals je zelf -of was het JanSr?- ergens zegt, een NTC-weerstand (negatieve temperatuur-coëfficiënt). Waar is dan de thermostaat nog voor nodig, en wat meet die dan?
- Wat regelt de schuif (als ik het goed begrepen heb een variabele weerstand) precies? In ieder geval niet de blowers, zoals ik deze week heb geconstateerd.

Zo ziet de oude sensor (merk: Valeo Thermique) eruit.

Kan jouw compressor de opbrengst regelen door de hoek van de plaat die de plunjers bedient te varieren? Of is het gewoon een “lomp” aan/uit geval? In het eerste geval lijkt een sensor met NTC of PTC het meest waarschijnlijk, in het tweede geval een simpel thermocontact. Horen alle onderdelen van jouw airco bij elkaar?

Om achteraan te beginnen: de compressor is (door een aircospecialist) in juli 2011 vervangen door mijn huidige Sanden 4711. Ik weet zeker dat de poelie van de oude geen acht sporen had, dus dat was in ieder geval niet dezelfde. Uit de specificaties die ik eerder in dit draadje heb gezet (#27, p. 2), citeer ik:

Compressor Family: SD7H15
Style: HD
Mount Type: Ear 8 Long
Ear ID: 83.3
Refrigerant: R134A
Displacement: 155.00

Ik denk dat het vooral om het kenmerk “Displacement” (“verdringing”, “slagvolume”) gaat: als de opbrengst zou variëren zou dat hier vermeld staan, lijkt me (tenzij hier de maximumopbrengst wordt bedoeld). Als ik nog een paar dagen geduld oefen, weet ik echter snel genoeg of ik een “lompe” aan/uit-pomp of een pomp met variabele opbrengst heb, want het door mij gefabriekte lampje is aangesloten op de plus van de pomp; als het straks af en toe uit gaat weet ik dat de pomp er even mee gestopt is.

Voor de sensor die ik heb besteld, gebruikt Citroën.service de aanduiding “sensor expansieventiel airco” (92 527 277), niet het woord “thermocontact”. Ook daar komen we dan mogelijk vanzelf achter: als het een NTC-weerstand is die aan de compressor doorgeeft dat hij het een beetje kalm aan moet doen (als dit een juiste voorstelling van zaken is), zal het lampje blijven branden. Is het een aan/uit-thermocontact, dan zal het lampje nu en dan doven.

De precieze relatie tussen expansieventiel, sensor, thermostaat, schuif en nu dus ook compressor is mij nog steeds niet duidelijk, maar misschien gaat er straks na montage van de nieuwe sensor ook bij mij een lampje branden.

De sensor op het filter/droger ding is een druksensor. Als de druk in het systeem te laag wordt zorgt ie er voor dat de compressor niet geschakeld wordt. Is het een dubbelwerkende dan zet hij hij compressortje ook uit als de druk te hoog wordt.

De getoonte sensor voor bij het expansieventiel is wel ene thermosensor die het systeem uit kan zetten als de verdamper bevroren raakt.

Oké, dan is de in #68 afgebeelde sensor dus een “gewoon” aan/uit-thermocontact (en de pomp ook een “lompe” (jantje1948) aan/uit-compressor) en zal mijn lampje straks ook aan en uit gaan. Maar wat doen de thermostaat en de schuif dan precies?

Zorgen die er niet voor dat er warme lucht wordt bijgemengd? Zoals bij climate control?

Misschien, dat weet ik niet. Je zou dan verwachten dat je met de schuif een klep openzet, maar ik kan me niet herinneren dat ooit gehoord te hebben. Op dit moment kan ik het niet testen, want met de sensor eraf geknipt doet het systeem niets meer. (Vreemd eigenlijk, want de sensor is voor zover ik weet kapot, terwijl de airco er wel mee draaide.) Ook is de rol van de thermostaat mij dan nog niet duidelijk.

Op de foto zie je linksonder de schuifbediening.

Zo vreemd is dat niet. De thermostaat die jij ertussenuit hebt geknipt zorgt ervoor dat de doorstroom door het thermostatisch expansie ventiel geregeld wordt. Deze zorgt ervoor dat er meer of minder koudemiddel door de verdamper heen gaat. Als de verdamper bevriest zal er teveel koudemiddel doorstromen, jouw defecte sensor zal dus niet meer functioneren en het thermostatisch expansie ventiel te ver (of helemaal) open laten staan en niet sluiten als de temperatuur te laag wordt!