Waar het om gaat is dat dát lampje een ohmse weerstand is die de spanningspiek afvangt.
Een gloeilamp is niets anders als een weerstand die zo heet wordt dat hij licht geeft.

Een hele andere oplossingsrichting is dat je met de schakelaar van de airco een relais aanstuurt. Eén contactset is om voor de compressor. De andere voor het lampje dat je dan direct vanaf de accu (lees: geschakelde voeding) voedt.
Technisch een veel betere oplossing dan klooien met weerstanden en diodes wat feitelijk symptoombestrijding is.

Ik zou het volgende eens proberen: zet een weerstand van 180 ohm in serie met het LED-lampje, tenminste als je vindt dat ie bij 9V nog voldoende fel brandt. Anders 100 ohm proberen. Daarmee verlaag je de spanning op het lampje, misschien is dat wel voldoende. Meer niet, geen zenderdiode e.d. dus.

wimb schreef:

Waar het om gaat is dat dát lampje een ohmse weerstand is die de spanningspiek afvangt.
Een gloeilamp is niets anders als een weerstand die zo heet wordt dat hij licht geeft.

Een hele andere oplossingsrichting is dat je met de schakelaar van de airco een relais aanstuurt. Eén contactset is om voor de compressor. De andere voor het lampje dat je dan direct vanaf de accu (lees: geschakelde voeding) voedt.
Technisch een veel betere oplossing dan klooien met weerstanden en diodes wat feitelijk symptoombestrijding is.

Tja, hier had ik ook al aan gedacht, maar ja, waar laat je je relais….

En hierbij moet je de boel afzekeren, geen draden de auto in die niet afgezekerd zijn, dus je moet ook nog ergens een draadzekering plaatsen.

Dank voor alle adviezen, mannen (waaruit ik natuurlijk nog wel moet gaan kiezen…). Hier een paar opmerkingen waarop jullie wellicht nog willen reageren.

- Met dat zekeren ga ik maar een beetje smokkelen denk ik, anders wordt het wel erg ingewikkeld.

- De behuizing van een kapot ledlampje gebruiken om daar een gewoon draadlampje in te stoppen, zodat het geheel netjes in het al geboorde gat past, een mogelijkheid die Citroensmgz opperde, gaat het niet worden vrees ik: wat een geklooi, merkte ik vanochtend! Ook ben je dan de blauwe kleur kwijt, want daar zit de led in gegoten.

- Als ik het goed begrijp, gaat Ed P in zijn schema uit van poolinversie op het moment van afschakelen. De zenerdiode van Citroensmgz is bedoeld om een positieve spanningspiek over de plus op te vangen. Vraag: kan die zenerdiode ook een alternatief zijn voor Ed P’s diode + weerstand, en andersom, of zou ik eerst moeten weten wat de precieze oorzaak is van het kapotgaan van mijn lampje?

- Voor zo’n relais met geschakelde voeding ben ik toch iets te dom, vrees ik. Ik neig nu af en toe naar Wims eenvoudige oplossing: een gewoon lampje dat de “klappen” kan opvangen zonder kapot te gaan, dat ik dan vlak achter een stukje transparant blauw folie plaats. Amateuristisch maar doeltreffend! Ik ben er echter nog niet uit. Heerlijk toch als dit je grootste probleem is?

Zenerdiode kan, maar zoek dan 1 op die een flinke piekstroom kan hebben (10A) of anders een weerstand van 10 ohm 3 Watt in serie met de zenerdiode zetten.

Je kunt ook de weerstand die in serie staat met de diode verhogen, gaat de diode wat minder fel branden maar krijgt die ook een minder grote klap bij pieken, 5000 ohm is misschien wel een leuke waarde.

Ik bedoel dus de weerstand in serie met de led.

Je brengt me in de war, Ed. In jouw schema staat de weerstand in serie met een diode, en dat geheel is parallel geschakeld met het ledlampje. Bij gebruik van een zenerdiode (in plaats van een gewone diode + weerstand zoals in jouw tekening) is toch geen aparte weerstand meer nodig?

Dat hangt af van hoeveel stroom de zener kan hebben, zoals Ed schrijft.
Een zener die 10 A kan verstouwen is best een stevige jongen.

Rougefurio schreef:

Je brengt me in de war, Ed. In jouw schema staat de weerstand in serie met een diode, en dat geheel is parallel geschakeld met het ledlampje. Bij gebruik van een zenerdiode (in plaats van een gewone diode + weerstand zoals in jouw tekening) is toch geen aparte weerstand meer nodig?

Electronica is toch best wel een vak apart hoor

Ok, ik zal een poging doen om het uit te leggen.

Op het moment dat er stroom vloeit door een spoel wil de spoel die stroom intact houden. Op het moment dat de spoel afgeschakeld wordt (airco uit) wil de spoel nog steeds stroom door laten stromen, dat kan niet want de stroomkring is onderbroken. Doordat de spoel zijn stroom niet kwijt kan gaat de spanning omhoog, de piekspanning die je led molesteert. Deze stroom is heel kort, zeg maar tot de spoel leeggelopen is, en is een veelvoud van de stroom die normaal door de spoel loopt.

Je hebt dus een kort moment iets nodig dat de stroom tijdens die piek door kan laten stromen, dat is dus de diode met weerstand (de weerstand beperkt de grootte van de stroom een beetje of de zenerdiode (die geen stroombeperker heeft en waarom ik dus voorstel om een weerstand in serie te zetten. Kortom, in de schakeling van mij met diode en weerstand of in de schakeling met de zenerdiode is geen weerstand nodig om de piekstroom te beperken als…... de diode of zenerdiode grote piekstromen kan verwerken. Grote piekstromen zijn dan 10 tot 100 A. Zulke zenerdiodes worden vrijwel niet gemaakt en zijn niet courant. Een gewone diode met zulke piekstromen zijn wel courant. Vandaar dus mijn voorstel voor een gewone diode.

Hier http://www.stolpje.nl/~cees/gep/main/node25.html wordt de theorie van de spoel en de juiste oplossing (diode plaatsen) goed uitgelegd.
Maar probeer mijn simpele oplossing van een paar posts terug eens. Gewoon met een extra weerstand de stroom door de LED wat verlagen. Ik denk dat het voldoende is.
Wil je zelf wat rekenen met weerstanden en LEDs dan is dit een handige calculator: https://www.kitronik.co.uk/blog/led-resistor-value-calculator
Je hebt er een gesloopt zag ik op de foto, wat voor weerstandwaarde zat er in?

Toch vraag ik mij af of het wel de bedoeling is om te zien of de compressor is ingeschakeld. Want dat is de situatie nu: elke keer dat die inschakelt gaat het lampje branden. De compressor wordt in- en uitgeschakeld zolang de aircofunctie is ingeschakeld. Je ziet met ingeschakelde airco dus steeds het lampje aan- en uitgaan.

Dat laatste is juist de bedoeling, Wim: je wilt zien of en wanneer er daadwerkelijk koelmiddel circuleert. Om te weten of de installatie als geheel is ingeschakeld heb ik sowieso geen lampje nodig, want ik moet de schuif gewoon met de hand bedienen! Natuurlijk is de hele voorziening onzin, maar het is leuk om zo’n lampje aan en uit te zien gaan. Het enige echte nut is dat je het onmiddellijk ziet als de compressor om een of andere reden niet functioneert, maar ook dat merk je, bij stationair, snel aan het toerental.

(De laatste bijdragen van Ed en Henk, waarvoor dank, moet ik nog even laten inwerken. Natuurlijk laat ik nog van me horen.)

Ik snnap um. Persoonlijk zou ik dan toch voor de oplossing van dat draadlampje gaan. Zo uit mijn hoofd hebben die een iets kleinere diameter dan de LED zodat ze in de schroefbehuizing passen. Simpel qua onderdelen en robuust, want wat er niet is kan ook niet stuk. En die voorwaarde is hier wel van toepassing.

Ik heb nog wat nagedacht of ik een verklaring kan bedenken waarom de LED kapot zou gaan. De EMK is het dus niet, die is tegengesteld, als er nog iets van doorheen zou komen, dan staat de LED in sper en heeft er geen last van. Ik verwacht eigenlijk dat in de aansturing deze zgm blus-diode al zit, dat is zo standaard. Blijft nog maar 1 dingetje over: op de behuizing staat 12VDc, de boordspanning is 14.4V. Dat is een marginaal verschil, maar een andere verklaring heb ik niet. Mbt voorstanders van een gewoon lampje, een LED heeft een levensduur van 100000u:-). Kortom, ik weet het niet, probeer maar een weerstand er bij, zodat de spanning gegarandeerd onder de 12V blijft. Dat kost iets van 20 cent? Draad los solderen, weerstand er tussen, goed in tape wikkelen en gaan met die banaan.
Als je denkt dat er toch piekspanningen optreden, zet dan een condensator over de aansluitingen van de LED-behuizing. Hoe groter hoe beter.
Ik heb in mijn Berli, al veel lampjes (ook in dashboard) vervangen door LED, werkt prima.