Freude am Fröbeln

Intervalwissers. Ik heb ‘t uiteindelijk in een testopstelling met originele schakelaar en motor aan de praat gekregen. Alles werkt dan. Maar de benodigde verbouwing om het ook feilloos te laten werken is de moeite niet waard. Dan kun je er écht beter het correcte 7-polige relais voor opsporen. Dat juiste relais komt wel een keer tevoorschijn als ik er op ga letten en dan is het ineens een fluitje van een cent.

Kortom, een interessant experiment waar ik niet mee verder ga

Dat scheelt, want er moet nog genoeg gebeuren voordat de rechter kant van de auto er weer netjes bij staat…

Derk

Het rechter portier moest uit de BMW om aan de A-stijl te kunnen werken en dus moest dat portier open. En dan komen de problemen je verder vanzelf tegemoet, uiteraard. Dat heb je met een auto van 47 jaar oud. In dit geval was het een probleem dat heel bekend is onder 02-eigenaren: veel speling op de bedieningsstangen van de portiersloten.

De effecten daarvan zijn dat het portier moeilijk van binnenuit open gaat en dat het stiftje om de deur op slot te doen te diep in de deur verdwijnt en dan kan blijven haken als het portier van het slot moet. En natuurlijk gaat de boel rammelen. De oorzaak: de stangen zitten door een rubber (of nou ja, PVC) tule in de bedieningshevels van het portierslot. En die tules vergaan op den duur, waarna ze eruit vallen. En dán heb je natuurlijk wel ruimte op die stangen. Kun je de volle slag niet meer halen, dat soort gedoe. Allemaal door drie tuletjes van net niks per portier.

Nou kun je uiteraard, met dank aan Mobile Tradition, die tules gewoon bestellen voor je 02. Maar dat is, gerekend naar wat het voorstelt en wat een kleine rubber tule doorgaans kost, een knap prijzige grap. En voor zoiets ouds als een nultwee weet je nooit wanneer je je spullen hebt. Op naar de sloop dus om eens te kijken of er geen clipjes of hulsjes of whatever in portiersloten voorkomen die dat net zo goed kunnen. En dan begin je bij BMW, uiteraard. En wat blijkt: die tules zitten ook in de E21, E30, E36, alle Fünfers tot en met in ieder geval de E39, noem maar op… Precies dezelfde tules! Dan zijn ze ineens A) dus gewoon prima te bestellen bij de dealer, al zul je dan iemand om een chassisnummer moeten vragen om dat gemakkelijk te maken en B) te kust & te keur op elke moderne sloperij te vinden. Ik heb er uiteindelijk 8 bij elkaar kunnen sprokkelen (een hele set voor de 1602 en twee voor het kwijtraken), vooral omdat het even opletten is waar ze bereikbaar zitten. Op de deurkrukken van de E36 en E39 zitten ze heel handig voor het grijpen en die krukken gaan ook gemakkelijk van de portieren af. Dat is dus een prima kunstgreep om die vermaledijde rubber busjes te kunnen scoren zonder er, verhoudingsgewijs althans, op leeg te bloeden. En omdat ik toch om een bobinestekker voor de C5 naar het demontagebedrijf moest…

En dat het hele verhaal ook nog een steeksleuteltje 12/13 voor het boordgereedschap oplevert is dan helemáál mats natuurlijk. Want ook dat is eigenlijk gewoon hetzelfde gebleven. Allen zijn de maten aangepast, dus de pijpsleutel 21/22 (die als bougiesleutel in het boordgereedschap hoort) zal wat moeilijker te vinden zijn omdat daarvoor in moderne BMW’s een pijpsleutel 16 is meegeleverd, en de steeksleutel 17/19 hoort in de 02-serie met een ‘slagje’ in de steel te zijn uitgevoerd zodat je er de achterremmen mee kunt stellen (met een rechte sleutel kom je niet goed om de rand van de ankerplaat heen). Maar goed. Dat komt ook een keer boven water. Dat setje moet nu eigenlijk ook compleet natuurlijk

Derk

Met al dat droogtijd-gedoe, het is ook eigenlijk niet helemaal warm genoeg om op een goeie manier met allerhande verf en dergelijke toestanden te gaan ravotten, heb ik vandaag maar eerst de linker deur eens open gemaakt om die hulsjes in het slotmechaniek te zetten. dat was op zich een eitje, maar ik kwam er opnieuw achter dat het raam maar moeilijk open en dicht ging en als je dan toch die deur open hebt…

De oorzaak was het gewone verhaal bij de nultwee-serie. Het raam staat alleen aan de voorkant in een rail (dus verder frame-loos, net als bij een DS, maar de 02 heeft draairaampjes vooraan die dus wél in een frame moeten) en wordt dus maar matig geleid. De onderkant van het raam staat in een stalen profieltje, waar in het midden het raammechaniek met zijn eigen railtje op aangesloten is. Als die strip stuk gaat, kan die gaan verbuigen bij het op- danwel neerdraaien van het raam, waardoor het raam gaat kantelen en waardoor vervolgens de geleiders in de deur gaan klemmen. Voor de rest was het een kwestie van keihard geworden oud vet, waardoor de boel ook al niet soepel liep. Dat verergert de problemen alleen maar verder. Dan ga je eerst nog zo veel mogelijk de problemen eruit stellen, totdat de beide rails niet meer voldoende parallel staan en dan wordt het echt feest en moet je het raam altijd met twee handen en veel geduld open en dicht maken… Die profielen onderaan de ramen van zo’n nultwee gaan overigens gewoon stuk aan ouderdom: er blijft in de loop van de jaren vocht in achter, waardoor met name de voorkant stuk rot. Ze zijn nieuw maar moeilijk leverbaar, maar het is een stalen lijstje dus ze zijn best goed te herstellen.

Gelukkig was er nog een linker zijraam met een redelijk intact profiel voorradig, dus die heb ik erin gezet. Dan zijn we ook meteen van de krassen in het linker zijraam af. Daarna was het oude raam ‘over’, zodat ik daar met wat meer lef op af durfde te gaan om die strip eraf te krijgen. Dat was uiteindelijk een kwestie van er ietsje steviger op slaan. Goed mikken moet je wel, want anders wordt zo’n zijraam vlot een bak gruis. Maar van het oude linker zijraam heb ik de kapotte strip eraf gekregen. Nu weet ik hoe het werkt en kan ik zo nodig een rechter raam herstellen als ik die strip even opknap (ze zijn links en rechts gelijk). Zo moeilijk is dat niet eens, kwestie van een plaatje erover lassen en dan is-ie wel weer sterk. In dat gedeelte hoeft-ie eigenlijk alleen maar niet te kunnen doorzwikken. Maar goed. Las je dat met het raam er nog in, dan is de kans op het vergruizen van zo’n raam me weer net even te groot.

Om het raam eruit te kunnen pakken hoef je normaal alleen de geleiders los te maken. Dan kan het glas ietsje verder zakken dan normaal en kun je het mechaniek er zo af haken. Als de boel al 47 jaar in zo’n deur zit wordt dat anders, want het glas zit met een rubber eromheen in de stalen delen en dat verkleeft vrij stevig. Dus moest in dit geval het hele gebeuren aan rails, en dus ook het draairuitje, uit de deur. Daar duurde het allemaal niet korter om. Maar het is gelukt: het raam gaat nu weer netjes open en dicht. Het enige effect wat nog over is, is een kleine kanteling omdat de geleiders niet al te fris meer zijn. Daar kan ik te zijner tijd nog wel eens verse geleiderblokjes voor scoren; die wisselen is niet zo’n toer. En opnieuw afstellen moet je dan toch wel, dus dat is geen argument om ‘t later niet nog een keer verder te verbeteren.

Maar zoals het raam nu functioneert is dat allemaal volledig normaal voor een BMW 1602 in ‘survivor’-conditie, dus het mag voorlopig weer even zoals het nu is.

De stangen van de slotbediening hebebn links inmiddels weer bruikbare rubber hulsjes en dat voelt prettig veel strakker in de bediening. Ook blijft het slotstiftje dan op een goeie hoogte staan als je die indrukt (zo goed als vlak met de bovenkant van de deur dus). Om het voorlopig af te maken heb ik iets gedaan aan het telkens als een malloot moeten slaan met de deuren (ook zo’n bekend BMW-euvel): de kunststof hulsjes om de tuimelaar van het slot waren kwijt en dan is die tuimelaar lang niet aan de maat om tijdig bediend te worden door de slotvanger. Met een stukje lekker krappe 6mm benzineslang er omheen gewurmd gaat dat veel beter: je drukt de deur niet zomaar van de veiligheid in het slot, maar met een normale duw sluit het portier keurig betrouwbaar. Die kunststof nokjes zouden nog gewoon leverbaar moeten zijn via de dealer zonder een onnodige bak geld te kosten, dus die kunnen we dan te zijner tijd wel eens bestellen om het helemaal af te maken. Schoonmaken en klein beetje verse smering op het slotmechaniek heeft de zaak ook nog een eind verbeterd. Want een portier van binnen in de tectyl blazen is goed voor dat portier, maar niet voor de mechanieken die erin zitten. Die rubber hulsjes van de bedieningsstangen bijvoorbeeld harden er ook al extra snel door uit.

Als het rechter portier er weer in hangt ga ik daar in ieder geval met het slot en de bediening daarvan hetzelfde rondje onderhoud op doen. Het raam is voor zover ik weet vanwege kantelproblemen al eens vervangen, maar als daar ook teveel aan mankeert ga ik die gewoon lekker opknappen (een rechter raam met een intacte strip eronder heb ik niet). Want in- en uitstappen is de eerste indruk bij zo’n auto, dat moet gewoon kloppen. En als je dan ‘s zomers op de snelweg toch in een bak regen terecht komt wil je niet moeten uitstappen om het raam dicht te kunnen doen. Dat moet dus gewoon lekker voor elkaar zijn.

Wat betreft het bijspuiten van die dorpel: er is een ‘loper’ in gekomen op een plek die je nogal ziet. Dat gaan we dus (deels) opnieuw doen. Maar dat zie je aankomen, dat je zoiets een keer krijgt als je genoeg aan een auto doet. Een bijkomende uitdaging is dat er een oude laag verf op die auto zit die niet gemakkelijk met moderne verfsoorten samen gaat, maar daar komen we wel uit. En anders doen we ‘t ergens in het voorjaar of de zomer gewoon nóg een keer opnieuw, als de temperaturen ook wat beter meewerken. Dan is in ieder geval het ruigste werk om dat netjes te maken wel geweest en is het ook niet zo’n klus meer om het opnieuw af te werken.

Derk

Rechts is het raam inderdaad al eens gewisseld en dus keurig intact. Maar het mechaniek zit op de één of andere manier verkeerd, waardoor dat halverwege de slag vastloopt. En nu wordt het een beetje spannend, want daardoor kunnen raam & mechaniek ook niet meer in de deur van elkaar gescheiden worden.

Ik zal ‘s kijken of er nog een rechter raammechaniek van zo’n BMW in de voorraad onderdelen ligt. De deur gaat dus nu alsnog compleet uit elkaar zodat er een kans is om raam en mechaniek er tegelijk uit te trekken, maar er is een kleine kans dat ik een mechaniek door moet gaan slijpen om dit geintje te herstellen. En dan wil je dus een tweede hebben liggen.

Derk

Ha! Met alles uit de deur en even met twee personen was het alsnog mogelijk om de boel los te koppelen. De ringen die het mechaniek in het railtje houden zaten 1) verkeerdom en 2) aan elkaar vast geplakt met oud vet. En dat werkt zo’n systeem niet meer! Dat is nu gemakkelijk te herstellen en dan is alle hang- en sluitwerk weer helemaal netjes

Derk

Afijn. Vandaag met een vers opgeknapte Vaupel uit 1989 de holle ruimtes van de BMW zover volgestouwd met RX5. Daar kan dan eerdaags nog wax bijin en dan is dat voorlopig wel weer in orde. Maar je blijft met droogtijd zitten natuurlijk. Dus tijd voor een ander werkje: de kofferbak netjes maken!

Origineel is de kofferbak bekleed met goedkope lichtgrijze kunstleer. Dat spul heeft niet eens een fatsoenlijke rug, het is eigenlijk een soort vinyl toplaagje. Inmiddels was dat veranderd naar donkergrijze industrietapijt:

En dat had een goede reden. Namelijk: een omgevallen pot blauwe verf, ergens in de jaren ‘80.

Nou was dat industrietapijt van als dat uitstukwerk ook niet echt beter geworden, maar als je het eruit pakt gaat de rug eraan, dus ik had ‘t eerst maar laten zitten met zoiets van dat zien we nog wel een keer. En dat is dan nu. Dus het oude materiaal maar eens gescheiden van de triplex vlondertjes:

En op basis van de afmetingen van het ingekochte materiaal en de benodigde stukken eerst maar eens een snijschemaatje gemaakt…

Er blijft lekker ruim van over. Dat is ook de bedoeling, want daar is alweer een bestemming voor. Na het snijden van zo’n lap Skai® kunnen we aan de slag met die vlondertjes. Hier gaan we de eerste erop leggen:

Daarna omkeren, lijm ertussen, opnieuw omkeren en de randen nieten, net zoals in de fabriek. Zelfs de maat van de nietjes klopt En nergens om verder, maar dan wordt dat gewoon weer mooi.

Hierna nog zo’n vlondertje en dan nog drie stukjes in de auto zelf lijmen. Dan ziet de kofferbak er weer helemaal fris uit alsof het 1974 is

Derk

En dan kom je met een paar uurtjes knutselen op zoiets uit:

De vlondertjes komen er nog één keer uit om de achterbumper er weer aan te hangen (dat was nog niet gedaan, om het bijspuitwerk van de schortjes tijd te geven om een beetje redelijk door te harden). Daarna is ‘t qua kofferbak eerst wel weer even gezien.

Omdat er een paar ingeperste uitsparingen in de vloer zitten, vooraan tussen de wielkuipen, heb ik er daar het stukje industrietapijt ter verstevinging weer onder geplakt. Ik zag aankomen dat er daar anders veel te gemakkelijk gaten in die Skai® komen. Maar goed, daarom zit er dus nu ook een reservestukje onder de rechter vlonder geniet. Dan is er ten minste voor een kleine reparatie een stukje materiaal van dezelfde rol voorhanden.

Ik ben er zo eigenlijk wel tevreden mee. Er zou in de strikt perfectionistische sfeer nog wat op aan te merken kunnen zijn, maar alles wat het hierna beter wordt zorgt er alleen maar voor dat je nooit meer iets in de kofferbak durft te gooien. Dat is dan ook weer onhandig. Kortom, dit is prima zo.

Morgen de holleruimtebehandeling afwerken, dan kan-ie in de loop van het weekend ook weer in elkaar gezet worden

Derk

De onderkant en de A-stijl zitten weer in de bodyschutz, er zit wax in de holle delen, de tellerkabel zit nu met een zelf snel voor elkaar gemaakt correct borgboutje in de bak, de schakelaar van de achteruitrijlampen kon een slagje na hebben (net als de twee onderste bouten van het achterdeksel van de bak; dat ding gaat allicht wat minder zweten nu), de uitlaat hangt er weer onder en deze keer vrij van aanslaan tegen de bodem… Kortom, allemaal klein gedoe maar fijne vooruitgang.

Het plan is dat Jan.D en ikzelf er morgen een rechter deur en een achterbumper weer aan vast schroeven. En daarna is het allemaal klein gedoe om ‘m weer af te bouwen. De reeks grote en kleine verbeteringen lijkt dan ook best wel ergens op trouwens, ik denk dat het er alles bij elkaar toch nog weer een stuk fijnere auto van wordt.

Derk

Dat is toch wel weer een heel strak vloertje geworden man. Lekker geklust weer!

Da’s nou weer sneu: de sierlijst op de dorpel past niet meer. De reconstructie van de huidplaat zit nét niet helemaal op z’n oorspronkelijke plek. Het blijkt dat de lijn van dat paneel af-fabriek niet helemaal zuiver is en ik had alleen maar dat als referentie omdat voor de rest de hele zijkant eruit lag (deur, spatbord). Dat gaat serieus met een noodgang af op een nieuw rondje met de haakse slijper en dat paneel, de eindplaat van de dorpel, de huid van de dorpel en een niet onaanzienlijk stuk spatbordrand opnieuw maken & erin lassen. En dan opnieuw strak maken, groen spuiten, aflakken etc. etc. Kortom, dat paneel had ik beter wel gewoon kunnen bestellen.

Zijn we wel weer een weekje zoet mee dus en ik zit daar nu even niet meer op te wachten Ik heb zo onderhand weer andere gekte op de to-do lijst. Ik heb er nog een Snoek met een verotte rem of aandrijfas staan en een Xantia waar een koppeling in moet, dus ik heb de werkplaats weer een beetje voor andere onzin nodig.

We zullen wel weer zien hoe dat allemaal uit gaat vallen. Uiteindelijk moet het wel goed natuurlijk, dus als het moet gaat het toch maar weer uit elkaar. Maar dan deze keer wél met Heel Erg Veel tegenzin. En nog veel meer schuttingtaal.

Derk

Never mind. Ik ga die strip wel verbouwen. Daar zie je het minste van en dat is het makkelijkste onderdeel om te vervangen. Het ding kost 80 euro inclusief verzending vanuit Duitsland, dus dat kun je beter een keer vernöken dan het plaatwerk. Dat kost evenveel, maar daar heb je veel meer gekloot van.

Toch bijzonder, want ik het die rand 1) ingemeten ten opzichte van de volgende rand in de koets, 2) ingemeten ten opzichte van de stootlijst erboven, 3) ingemeten ten opzichte van de lijn van de fabrieks coating onderop de dorpel en 3) uitgelijnd met een rij ten opzichte van het bestaande plaatwerk en tóch past die lijst voor geen meter meer. Of dat nou dan eerst ook zó erg was of dat ik dan ondanks alles dat knikje in de huidplaat keurig verkeerd heb weten te maken is mij een raadsel, maar die lijst verbeunen is de enige weg zonder vanaf de B-stijl tot en met de spatbordrand dat lap huid eruit te trekken en te vervangen door prefab nieuw. En dat is dan qua maatvoering ook niet zonder risico. En nergens om verder, maar wat ik erin gebeund heb is in ieder geval langs de onderkant nu eindelijk wel recht. Vraag het m’n stalen rij maar!

Ik weet al hoe ik het ga doen ook. Ik knip de kopse kant op maat, snijd het bovenste klemprofiel in, zet de kanthamer in de rand en mep die rand naar waar-ie heen moet. Dan komt het verval langs die lijst vanzelf een keer overeen met waar-ie op de koets moet zitten. Ik weet wel dat die lijst al tig keer van de auto af geweest is en dan ook nog op in ieder geval z’n tweede auto zit, dus het zou me ook niet verbazen als dat ding gewoon niet meer klopt (strek/torsie, het is heel dun RVS). Bij de B-stijl zit er een uitsparinkje in de kant en daar is die lijst al helemaal niet vanzelf stevig. Dan heb je op een gegeven moment ook de ruimte niet om je ook maar een millimeter te vermeten. Die ruimte is er normaal wel, want er hoort tussen 1 en 2 millimeter ruimte tussen de strip en het plaatwerk te zitten zodat er op een redelijke manier een rubber pakking onder/tussen kan. En meer dan dat zit-ie er niet naast: als je ‘m strak vast zet past-ie bijna alsnog.

De waarheid ligt vast in het midden en dat komt voor met dit soort overlevers. Verknutseld is-ie niet, maar er is ook niet ‘nog nooit wat aan gebeurd’. En dus onderdelen van andere BMW’s waar je al helemaal niets van weet, maar die vast niet voor niks gesloopt zijn…

We zullen het aan moeten kijken. Een ander oplossing is om met een 2 of 3 mm doorslijper schuin een sleuf in de zijkant te jassen en dan die kantlijn en de spatbordrand met een hamer opnieuw op hun plek te rossen naar voorbeeld van een strip waar je verder niks van weet. Daarna weer vastlassen, strak maken en overhozen. Ook een bult werk om niks…

Derk

Gelukkig, je hebt een stukje van je verstand terug gevonden! Ik begon me ernstig zorgen te maken…
Zo’n lijstje verbeunen, ach, dat doet toch een stuk minder au dan die halve zijkant weer te moeten doen.
Succes ermee in ieder geval. Komt wel goed.

Alleen zijn die lijstjes van heel dunne RVS. Kortom, dat wordt lelijk… Maar goed. We’ll see. Zoals ik al zei, voor 80 euro ligt er een nieuwe.

Ik heb de onderste lijn van de zijpanelen bovenlangs de dorpel nog eens aangekeken en die is zo onzuiver (onderkant deur verbouwd, imitatie voorspatbord waarvan de onderkant sowieso niet past) dat dat alleen nog op basis van de klemmetjes van die strip goed had kunnen komen. Die klemmetjes waarvan er de helft ontbreekt dus. Tja, en dan haal je ‘t nóg niet.

Derk

Het oordeel is binnen: er zit ettelijke graden torsie in die strip. Nu alles weer in elkaar zit zoals het hoort, past het ding niet meer omdat je door die torsie eruit te trekken het einde van de strip omhoog trekt. Met een nieuwe strip en eventueel een kleine verplaatsing van een of twee klemmetjes kan het allemaal weer helemaal netjes, maar dat gebeurt niet vandaag. Morgen ook niet. Misschien volgend jaar een keer, of over twee jaar. Waarschijnlijk niet…

Verder zit alles er weer op & aan en zijn de bokken er onder vandaan. Nu nog de voorste naden van het spatbord tegen het front afkitten, de auto schoonmaken (van binnen & van buiten), in de was, accu laden en dan ‘s even kijken of alles het doet zoals het moet. Het enige wat er eigenlijk wel nog ‘moet’ is een nieuwe houtstrip maken voor de bekleding van het rechter portier. Er zit grotendeels Lux bekleding in, vandaar die houten lijsten die er normaal niet in zitten, maar rechts is dat strookje gefineerde triplex op een paar plekken volledig gedelamineerd. Maak je het nu iets te wild schoon, dan valt de fineer eraf (en daarna de rest). Maar goed, de enige moeilijkheid daarbij is het scoren van het materiaal. Dunne vliegtuigtriplex en een redelijk overeenkomende fineer zijn zo tijdens uitgebreide winkelsluitingen niet op elke straathoek voorhanden. Dus dat zal ook wel moeten wachten.

Ik ga nog een hoesje maken voor het boordgereedschap en de kist met reserve-rommel voor onderweg (contactset, snaartje, olie, hesjes etc.) krijgt onder de bodem een stukje van het oude tapijt geplakt om de nieuwe kofferbakstoffering wat te ontzien. En dan is dit project eerst even klaar, gegeven dat de proefrit geen nieuwe gekte oplevert.

Derk