Athletique vind ik een geweldige vondst voor een ploeterend tweepittertje

Van de voorpagina

1991: Astrale Projectie

Het is 1991 als Citroën een nieuwe compacte middenklasser lanceert. Na het spektakelstuk van de XM brengt Citroën de dubbele chevrons eindelijk naar de massa: zelden was een Citroën zo middle-of-the-road als de ZX. De auto wordt er zelfs van beschuldigd op de Opel Astra te lijken. Om dat recht te zetten: de Astra kwam een half jaar later dan de ZX…

1991 is een roerig jaar in de twintigste-eeuwse geschiedenis. Om eens ergens mee te beginnen:  (toen nog) Tsjecho-Slowakije verlaat als tweede Oostblokland de planeconomie. Gevolgen? De Volkswagen-Audi Group neemt een 30% aandeel in Skoda. Ondanks de redelijk conventionele Favorit is Skoda nog altijd bekend als fabrikant van de poor man’s Porsche, maar door de bemoeienis van Volkswagen groeit Skoda uit tot een van de populairste merken in de lease-markt.

Inmiddels neemt de situatie in het Midden-Oosten grimmiger vormen aan. De VS nemen op 12 januari een resolutie aan om geweld in te zetten in het conflict om Koeweit, dat sinds augustus 1990 door Iraakse troepen werd bezet. Op 15 januari verstrijkt het ultimatum dat de VN Irak had gesteld. Daar wordt als gevolg op 17 januari het grootste luchtoffensief uit de geschiedenis aan verbonden, gevolgd door de grootste inzet van grondtroepen sinds de Tweede Wereldoorlog. De strijd, die voor het westen gevoerd wordt door een door de VS geleide alliantie van 34 landen, duurt tot 28 februari 1991; op de 27e trekken Franse geallieerde troepen Koeweit-Stad binnen. Irak kondigt ’s avonds aan dat alle VN-resoluties ten aanzien van terugtrekking uit Koeweit worden aanvaard.

Dichter bij huis worden 20 schilderijen gestolen uit het Van Gogh Museum in Amsterdam. Erg geslaagd is deze kunstroof niet: een uur later worden de werken in een verlaten auto teruggevonden. Zo komen we in culturele sferen: welke muziek hebben we in 1991 op de autoradio? Pearl Jam opent het jaar met de single Alive. The Simpsons doen de Bartman. Lenny Kravitz brengt It Ain’t Over ‘till it’s Over uit en Roxette verblijdt ons met Joyride.

Citroën verblijdt ons ook met een joyride. Na de XM van 1989, waarmee de top van het programma alvast vernieuwd is, komt er nu ook in de middenklasse vers bloed: de ZX verschijnt in maart op het toneel. Citroën is het merk van de a-typische auto’s en de ZX is niet anders. De auto is namelijk doodgewoon, wat voor Citroën een prestatie op zich is. Toch zijn er diverse inventieve grappen in het ontwerp verwerkt, zoals de schuivende achterbank. Daarmee kan de kofferruimte vergroot worden met behoud van zitplaatsen. Je levert dan natuurlijk wel beenruimte in. Het onderstel van de ZX was van hetzelfde laken een pak. Bekende aandrijftechniek in de vorm van TU en XU motoren, MacPherson voortrein en onafhankelijke achterwielophanging door middel van een torsieas. Onder de ZX was die as opgehangen in berekend meegevende rubbers en gedempt door speciaal ontworpen schokbrekers, waardoor de achterwielen passief mee konden sturen.

De ZX werd door de pers met open armen ontvangen. Kunst: zij die betaald werden om er iets van te vinden, hadden nu eens te maken met een lekker makkelijke auto. Onder de Citrofielen werd beduidend meer gemord, want deze auto was wel erg muizig. In oktober lanceert Opel de nieuwe Astra; vanaf dat moment de auto waar het ontwerp van de ZX, onterecht, van afgekeken heet te zijn. Als dit nou de nieuwe koers van Citroën moest worden…

Die onvrede liet zich ook in de verkoopcijfers terugzien: de Peugeot 306, die in 1993 op het ZX-platform debuteerde, verkocht aanzienlijk beter. In 1994 bouwt Heuliez samen met ASC de tamelijk aantrekkelijke ZX Vent d’Ouest cabriolet, maar die haalt het productiestadium niet. Uiteindelijk is de ZX toch een succesnummer voor Citroën. In Europa wordt het model in 1998 uitgefaseerd, maar in het Verre Oosten is het spel dan nog lang niet uit: door een joint venture van PSA met het Chinese Dongfeng wordt een, vooral cosmetisch, doorontwikkelde ZX onder de noemer Citroën Elysée nog vijftien jaar geproduceerd. Met de komst van een nieuwe C-Elysée in 2013 is dan, na 22 jaar, de koek eindelijk op voor Citroëns normaalste. Meer wetenswaardigheden over de Europese ZX staan in het topic ZX - geschiedenis.

Tekst: Penny Lane, foto’s: internet

Heerlijke, ernstig onderschatte en ondergewaardeerde auto. Probleemloos ook.
Had ik de mijne nog maar, reed zoveel fijner dan de Saxo!

Ik heb wel wat met een ZX. Vooral de Volcane vind ik toch wel heel erg gaaf en die zijn zeldzaam.

Jaaaa!!! ZX

Leuk om te lezen maar toch erg jammer dat de auto nu zo ondergewaardeerd is en iedereen van mijn leeftijd in benzine slurpende Astra’s en krokante Golfjes rond rijd, want dat rijd toch zo veel beter en betrouwbaarder. Laat ze maar lachen, ik zweef wel even verder

Overigens meen ik mij te herinneren dat de verstelbare achterbank alleen op de Aura zat, of in ieder geval daar standaard was. Bij de Reflex, Image, Avantage etc. was het optioneel of helemaal niet beschikbaar. Als iemand hier meer duidelijkheid over kan geven, graag

Dat kan zijn. Het was in ieder geval destijds een van de items die in de pers veel aandacht kreeg.

Valt het overigens iemand op dat de Vent d’Ouest voor de aankleding best wel op de in ‘94 nog erg verse Xantia leunt? Die stootlijsten bijvoorbeeld…

Derk

Ik wist trouwens dat de ZX in China nog lang gebouwd is, maar niet dat ie nog tot 2013 gebouwd werd?! Dat is wel erg lang zeg!

Penny Lane schreef:

Valt het overigens iemand op dat de Vent d’Ouest voor de aankleding best wel op de in ‘94 nog erg verse Xantia leunt? Die stootlijsten bijvoorbeeld…

De velgen waren later standaard terug te vinden op de type 1 Xsara VTS 2.0 16v!

Klopt, maar die velgen zaten ook op de ZX 16V met 167PK.

Overigens hadden de avantage uitvoeringen ook een schuifbare achterbank.

Overigens is die Vent d’Ouest (met chassisnummer H1994-1 en zonder papieren) in 2012 door veilinghuis Artcurial voor €14.296,- verkocht. Best nog een boel geld voor een ZX!

Derk

ZX’jes zijn inderdaad erg ondergewaardeerd en rijden geweldig. Ik mis m’n breakje af en toe wel, wat een degelijke en heerlijk ruime auto was dat, met een wegligging waar je U tegen zegt Was m’n eerste ZX maar zeker niet de laatste. Ik zou ooit wel een vijfdeurs 2.0i Volcane uit Frankrijk willen halen (in Nederland niet meer te vinden).

Moet ik met weemoed terug denken aan mijn ZX 16v uit 1997. Dat was een rap karretje. Heerlijke lederen sportstoelen, airco en het mooie motorgeluid van de 2.0 16v maakten deze wagen tot een aangename reisgenoot.

Overigens was mijn laatste ZX-ervaring geen succes. Dat was met een ZX 1.8i Aura, IIRC. Het sprintvermogen van die auto was makkelijk te onderschatten - vlot vooruit wilde dat orgel wel! Maar in bochten was die auto griezelig onderstuurd. Bovendien was het elektrisch systeem om te grienen zo slecht. In de regen nokten de wissers ermee en allerhande verlichting deed vooral waar het zelf zin in had. Vonken trekken bijvoorbeeld.

Dat zal allemaal vast typisch voor net dit ene exemplaar geweest zijn, maar ik ben er niet door overtuigd van de geweldige kwaliteit van de ZX

Derk

Tja, daar begon mijn autocarrière mee: een rode ZX 1.9D Aura 3-d, kenteken HB-NN-22, tweedehands gekocht in 1995 bij Oldenhage. Niet de snelste auto, zeker in Duitsland, waar ik ook toen beroepshalve al veel reed, moest je inhaalmanoeuvres op de Autobahn goed plannen, maar wel een betrouwbare reisgenoot, waarmee ik in drie jaar heel wat kilometers gereden heb. Na betrokken te zijn geweest in een kop-staart-botsing met meerdere auto’s heb ik de ZX verkocht aan de toenmalige dealer Van Ede in Driebergen en ingeruild op een nieuwe Xsara Coupé.

Het klopt dat de goedkopere uitvoeringen van de ZX geen verschuifbare achterbank hadden.

Wat een heerlijke auto’s die helaas zwaar ondergewaardeerd zijn/worden. Heb zelf 3 gehad, mijn eerste was een diesel, de 2e een 1.4 benzine, een actiemodel “prestige”, donkergroen. Helaas is deze van achter aangereden en was toen slooprijp Ik weet zeker dat ik die auto nu nog had gehad!
Als laatste kwam er 1 uit 98, ook een 1.4, en deze auto leeft nog.
Heb nu een BX, maar sluit niet uit dat er ooit toch weer een ZX komt.