Van de voorpagina

Het spook van Ameland

Hoewel de Citroën CX altijd fotogeniek is, kom je soms foto’s tegen die de auto in een onverwachte pose tonen. Is hier iemand nauwgezet aan het scheppen geweest? Hoe komt die auto hier? Forumlid Joost (JWH) zocht naar aanleiding van een museumbezoek contact met de maker van een Citroën-reclame uit de jaren tachtig.

In het fotomuseum FOAM hangt op dit moment een fascinerende foto van een CX. De auto is één met het zand. Door de perfecte plaatsing op het strand lijkt het ook alsof zij met een ruime bocht vanuit zee koers naar deze plek heeft gezet. Of is het met haar buitenaardse trekken een ruimteschip dat zacht aan is komen zweven? Zometeen stijgt ze weer op. De sculptuur is zwaar en licht tegelijk.

De foto is onderdeel van een opmerkelijke reclamecampagne van Citroën. Niet de prestaties of betrouwbaarheid werden uitvergroot in deze advertenties, maar het beeld. En dat beeld, het futuristische van de Citroën CX, staat natuurlijk als een huis. De tekst is geminimaliseerd tot wat gegevens in de onderregel met de toevoeging “Belangrijkste informatie: ‘n proefrit”.

Net als de auto oogt de advertentie nog steeds modern. De campagne is gemaakt door Henny van Varik (art), Ron Meijer (copy) en Boudewijn Neuteboom (fotografie). De grote foto in FOAM ziet er haarscherp uit. Het is 1982, dus de foto is gemaakt zonder enige digitale fotobewerking. Henny van Varik legt me desgevraagd uit: “Het is een sloopauto die nog net rijdend was te maken en naar Ameland is gebracht, alwaar hij geprepareerd is met een mengsel van houtlijm en zand. De fotograaf heeft met een 4x5” camera heel veel opnames geschoten. Het was een week bivakkeren op het strand en er is inderdaad geen fotoshop op verricht, ook geen andere retouche. Tja, dat waren andere tijden.” 

Het plaatsen van de CX bleek nog heel wat voeten in de aarde te hebben, want een auto zo neerzetten dat de ribbels in het zand ongeschonden blijven, is nog niet zo makkelijk. Het hield in dat de CX al bij afgaand tij op de goeie plek moest worden gezet. Geholpen door mensen van de daar ter plekke aanwezige surfschool, die precies wisten tot hoever het water zich zou terugtrekken, kon men gokken waar de auto moest staan. Iedere dag opnieuw. En dan was het afwachten tot het einde van de dag of het licht ‘mooi’ zou zijn.

Het leverde uiteindelijk de mooie advertentiefoto op met de CX als zandkasteel. De advertentie past perfect bij het merk Citroën, dat vanaf het begin van haar bestaan reclame op vernieuwende wijze inzette. Het merk heeft een traditie in mooie gestyleerde advertenties. Deze reclame doet daar nog een schepje bovenop met de mysterieuze strandfoto. Een aantal jaar geleden werd de reclame in een marketingtijdschrift een ‘baanbrekende advertentie van museale kwaliteit’ genoemd. Die belofte is nu dus ingelost. De tentoonstelling ‘Framed in Print’ is nog tot 11 december te zien in FOAM, Keizersgracht 609, Amsterdam.

Wat is er van de CX geworden? Ze werd geschonken aan de surfschool die hielp bij het plaatsen en het vlak voor de snel opkomende zee weer loswrikken van de CX. Zij vatten het plan op om met de bezande auto volledig onzichtbaar over de zandplaten te rijden en de mannen van de vuurtoren (die altijd sneller waren als er iets van waarde aanspoelde) voor te zijn. Zo eindigde de CX uiteindelijk als ‘het spook van Ameland’.

Tekst: JWH, foto: Boudewijn Neuteboom, redactie: Penny Lane

Houtlijm en zand, fotoshop ingredienten uit het stenen tijdperk. Leuk dat dit verhaal boven water is gekomen.

Prachtige foto en mooi verhaal! CX rijden blijft genieten!