1978: Het is toch echt een auto

Kort na de overname door Peugeot mocht Citroën al het eigen logo op de 104 plakken. Nu komt Citroën met een zelf ontwikkelde compacte auto op de bodemgroep van de 104. “Ca, c’est une auto !” verzekert de brochure ons. Gelukkig wordt dat bij de facelift van 1981 direct zichtbaar en kent de Visa alsnog een behoorlijk succes. Het Lelijke Eendje op herhaling.

Begin 1978 maakt Nederland zich druk om de neutronenbom. Op 4 maart neemt de Minister van Defensie Kruisinga nog ontslag, omdat zijn afwijzing van dit wapen niet overeenkomt met het algemene regeringsstandpunt. Hij voelt zich gesterkt door een dringende oproep van de Raad van Kerken om de neutronenbom te verbieden en inderdaad dwingt de Kamer op 7 maart de regering om van invoering in Nederland af te zien. In juni gaat het weer om geld. Het kabinet presenteert de beleidsnota “Bestek ’81” die in besparingen van 10 miljard gulden gedurende de kabinetsperiode voorziet. De rest van het jaar zal het onrustig blijven. Vooral ambtenaren staken om de haverklap.

Al vanaf eind jaren ’60 werkt het Bureau d’Etudes onder leiding van Robert Opron aan project Y, een opvolger van de Ami. De samenwerking met Fiat komt in die jaren langzaam op gang. Citroëns nieuwe compacte auto zou op de bodemplaat van de Fiat 127 moeten komen staan. Uiteindelijk verschijnt slechts een gezamenlijk model, de Citroën C35 / Fiat 242. Na de overname door Peugeot worden de andere Fiat-projecten stilgelegd. Citroën verkoopt de ontwerpen van project Y aan Roemenië, waaruit in 1981 de Oltcit Club geboren wordt. Omdat de Roemenen niet betaalden, haalde Citroën tussen 1984 en 1988 ongeveer 60.000 Oltcits naar West-Europa en verkocht ze door als Axels. Gezien de vaak erbarmelijke afwerking, deed Citroën zichzelf en zijn klanten daarmee geen onverdeeld plezier.

Intussen is project Y van de bodemplaat van een Fiat 127 losgeschroefd en onder de nieuwe projectnaam VD (voiture diminuée) op die van een Peugeot 104 weer vastgeschroefd. Bij die gelegenheid vinden ook twee extra deuren nog een plekje. De vijfdeurs Visa is een feit! Voorin komt een 2CV-blokje. Niet zo maar een, nee, een waarvan de boring tot 77mm vergroot is, zodat deze over een cilinderinhoud van 652 cm2 en een vermogen van wel 35 PK kan beschikken. Citroën mag behalve de bodemplaat ook een 1.1-liter motor uit de Peugeot-voorraad gebruiken. Zo heeft de klant een alternatief met 50 PK en 84 Nm, om 100 km/h te bereiken in 16 seconden in plaats van 29.

Wanneer de Visa in september 1978 in Vorst van de band rolt en op de Autosalon van Parijs getoond wordt, laten pers en publiek zich niet unaniem lovend uit. Ook Citroën-geschiedschrijver Dominique Pagneux heeft moeite met de Visa. We citeren uit ‘Citroën, un génie d’avance’: “De nieuwe Citroën gebruikt de bodemplaat van de Peugeot 104 met een specifieke carrosserie. Het minste wat we daarvan kunnen zeggen, is dat deze de klanten weet te verwarren. Is Citroëns ontwikkelafdeling gedemotiveerd door de overname of moeten we hierin de ongelukkige inmenging van Peugeot-stilisten zien? Hoe dan ook, de nieuwe Visa is lelijk. De marketingafdeling moet zich hiervan bewust geweest zijn, want men vindt het zinvol om in de brochure te stellen: Ca, c’est une auto ! Gelukkig maar, want op het eerste gezicht?” Jaren later gebruiken de liefhebbers deze slogan als een eretitel, zoals dat eerder met het Lelijke Eendje gebeurde.

In 1981 verliest de Visa echter zijn varkensneus. De facelift van Heuliez maakt hem voor een veel groter publiek acceptabel. Een groot aantal uitvoeringen en motoriseringen, tot heel sportieve GTi’s met 115 PK, maken van het nog altijd wat vreemd uitziende voertuigje wel een bruikbare metgezel. Ruim 1,2 miljoen zullen er tot en met 1988 van verkocht worden.

Werd het Nederlandse voetbalelftal in het jaar van de CX nog tweede op het WK in Duitsland, in dit jaar van de Visa wordt Nederland… tweede. Het thuis spelende Argentinië wint de finale met 3-1. Hadden onze jongens daar dan überhaupt mogen zijn? Voetballen in een dictatuur paste immers net zo min als neutronenbommen bij het Nederland van 1978. Meer geluk heeft Gerrie Kneteman op de Nürburgring, waar hij op 27 augustus nog voor favoriet Francesco Moser wereldkampioen wielrennen wordt. Ook de Nederlandse hockeydames kunnen op 24 september een wereldtitel veroveren.

Indien je vindt dat we ten onrechte een jaar hebben overgeslagen, klim dan snel in de pen en schrijf je eigen artikel aan .(JavaScript moet ingeschakeld zijn om dit e-mail adres te bekijken). Reacties op dit artikel kun je hier plaatsen.

tekst: RensKorevaar, foto: Automobiles Citroën